Την αντίθεση του στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος αναφορικά με το έργο των Δ.Ε.Υ.Α. και της Δ.Ε.Υ.Α. Χανίων εκφράζει με ψήφισμα του το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Χανίων.
Στο ψήφισμα επισημαίνεται μεταξύ άλλων ότι το Δημοτικό Συμβούλιο τάσσεται κατά της οποιασδήποτε μορφής αναγκαστικής συνένωσης – συγχώνευσης-απορρόφησης της ΔΕΥΑ Χανίων.
Στην ενημέρωση προς το Δημοτικό Συμβούλιο ο Δήμαρχος Χανίων και αντιπρόεδρος στο Δ.Σ της Ένωσης των ΔΕΥΑ της χώρας κ. Παναγιώτης Σημανδηράκης ανέφερε μεταξύ άλλων πως το Υπουργείο σχεδιάζει την μεταρρύθμιση των ΔΕΥΑ δείχνοντας μια εμμονή που καταργεί στην ουσία την Αυτοδιοίκηση, δεν βασίζεται σε αντικειμενικά επιχειρήματα κι έχει θέματα συνταγματικότητας.
Το ψήφισμα ψηφίστηκε από την παράταξη “Όνειρο είναι τα Χανιά” ενώ παρόν δήλωσε η παράταξη της Λαϊκής Συσπείρωσης.
Η ενημέρωση του Δημάρχου Χανίων προς το Δημοτικό Συμβούλιο και το ψήφισμα:
Έκδοση ψηφίσματος Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων αναφορικά με τον σχεδιασμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος για τις συγχωνεύσεις των Δ.Ε.Υ.Α
Η Κυβέρνηση και ειδικότερα το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τον περασμένο Δεκέμβριο με προφορικές εξαγγελίες έθεσε το ζήτημα της νομοθετικής μεταρρύθμισης των ΔΕΥΑ της χώρας μέσω αναγκαστικών συνενώσεων (μία επιχείρηση ύδρευσης και αποχέτευσης ανά περιφέρεια).
Μετά τη Γενική Συνέλευση της ΕΔΕΥΑ που συγκλήθηκε εκτάκτως αμέσως μετά τις εξαγγελίες του Υπουργείου, και την επιχειρηματολογία που ανέπτυξε η Ένωση και οι εκπρόσωποιτων ΔΕΥΑ, υπήρξε η αίσθηση πως το Υπουργείο είχε αρχίσει να κατανοεί την λανθασμένη εκτίμηση που είχε για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα όπως είναι η διαχείριση του νερού και θα επανεξετάσει τον σχεδιασμό του.
Στην συνέχεια στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους και μετά από εμπεριστατωμένη διαβούλευση, υποβλήθηκε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος κοινή πρόταση της ΕΔΕΥΑ, της ΚΕΔΕ και της ΕΕΤΑΑ θέτοντας προϋποθέσεις, για την αντιμετώπιση του συνόλου των ζητημάτων που απασχολούν τις ΔΕΥΑ, με την οποία επί της ουσίας δημιουργούνται τα απαραίτητα εργαλεία, της ορθής λειτουργίας τους, του εκσυγχρονισμού τους, που θα αποτελούν τα θεμέλια για την επαρκή διαχείριση του συνόλου των αρμοδιοτήτων και των προκλήσεων τους, όπως η λειψυδρία και τα φαινόμενα που έχει επιφέρει η κλιματική αλλαγή.
Η πρόταση της ΕΔΕΥΑ – ΚΕΔΕ προβλέπει τη διατήρηση των ΔΕΥΑ (και των τεχνικών υπηρεσιών των Δήμων) και φυσικά και του ισχύοντος θεσμικού τους πλαισίου και την ενίσχυση της διαδημοτικής συνεργασίας όχι με ευχολόγια, αλλά με λειτουργικές δομές που θα υποστηρίξουν επιχειρησιακά τη διαδημοτική συνεργασία ώστε να βοηθηθούν λειτουργικά και επιχειρησιακά οι αδύναμες ΔΕΥΑ. Πρόκειται για συνένωση λειτουργιών και όχι δομών. Δυστυχώς η κοινή πρόταση ΚΕΔΕ-ΕΔΕΥΑ δεν βρήκε την ανταπόκριση που θα έπρεπε, ουσιαστικά δηλ. απορρίφθηκε από το Υπουργείο.
Τον περασμένο Ιούλιο ο Υπουργός Περιβάλλοντος κ. Σκυλακάκης κάλεσε τον Πρόεδρο της ΕΔΕΥΑ Γιώργη Μαρινάκη και τον ενημέρωσε ότι το Υπουργείο επανέρχεται στον σχεδιασμό του για αναγκαστική συνένωση των ΔΕΥΑ, αλλάζοντας τη χωρική αρμοδιότητα των νέων μετά την συγχώνευση επιχειρήσεων από μία ανά περιφέρεια σε μία ανά νομό δηλ. ανά περιφερειακή ενότητα. Πρόθεση του Υπουργείου η ψήφιση της μεταρρύθμισης τον Οκτώβριο του 2024.
Στην συνέντευξη Τύπου που έδωσε η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος στη ΔΕΘ στις 11 Σεπτεμβρίου 2024 μαζί με τη διοίκηση της ΕΥΔΑΠ για τις μεταρρυθμίσεις του Υπουργείου, έγινε εκ νέου αναφορά στην σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση της δομής και λειτουργίας των ΔΕΥΑ μέσω αναγκαστικών συνενώσεων σε μεγαλύτερα σχήματα που σύμφωνα με το Υπουργείο θα λειτουργούν αποδοτικότερα από τα σημερινά.
Στην συνέχεια σε ημερίδα στην Κρήτη, στις 4/10 ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων ανακοίνωσε ότι στο προσχέδιο της μεταρρύθμισης του Υπουργείου για τις ΔΕΥΑ πέρα από τις αναγκαστικές συνενώσεις των ΔΕΥΑ ανά νομό για την ηπειρωτική Ελλάδα, η ΕΥΔΑΠ θα επεκταθεί αναγκαστικά στη Βοιωτία, την Κορινθία, τη Φωκίδα , ενώ η ΕΥΑΘ σε όλο τον νομό Θεσσαλονίκης και τη Χαλκιδική. Ταυτοχρόνως, η θυγατρική της ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΔΑΠ Νήσων που είναι ένα «κέλυφος» θα αναλάβει να εξυγιάνει τις ΔΕΥΑ των νησιών αναλαμβάνοντας να βελτιώσει την εισπραξιμότητα, ενώ στις Κυκλάδες θα συσταθούν ΤΕΥΑ που ενώ χαρακτηρίζονται δημοτικές επιχειρήσεις θα είναι στην πραγματικότητα υβρίδια, αφού στο Δ.Σ. θα έχει την πλειοψηφία η ΕΥΔΑΠ Νήσων. Σε περιπτώσεις μάλιστα λειψυδρίας οι ΔΕΥΑ των νησιών θα μετατρέπονται σε ΤΕΥΑ με συμμετοχή και πάλι της ΕΥΔΑΠ Νήσων πλειοψηφικά στα Δ.Σ. της.
Φαίνεται ότι το Υπουργείο σχεδιάζει την μεταρρύθμιση των ΔΕΥΑ δείχνοντας μια εμμονή που καταργεί στην ουσία την Αυτοδιοίκηση, δεν βασίζεται σε αντικειμενικά επιχειρήματα κι έχει θέματα συνταγματικότητας. Μία μεταρρύθμιση, όμως, για να είναι επιτυχής, πρέπει να βασίζεται και να διασφαλίζει πόρους, ανθρώπινο δυναμικό και κυρίως επιχειρησιακό σχέδιο, στοιχεία που ως φαίνεται δεν διαθέτει ο σχεδιασμός του Υπουργείου. Όσον αφορά στις περιοχές στις οποίες σχεδιάζεται η απορρόφηση των ΔΕΥΑ από την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ, πρόκειται για απορρόφηση προφανώς αντισυνταγματική που παρακάμπτει ευθέως την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις τοπικές κοινωνίες, χωρίς την συναίνεση των οποίων καμιά μεταρρύθμιση δεν μπορεί να γίνει. Ο σχεδιασμός αυτός έχει ζητήματα συνταγματικής τάξης διότι παραβιάζει συνταγματικά κατοχυρωμένες αρχές όπως η αρχή της εγγύτητας στον πολίτη, και οι αρχές της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ. Για τον λόγο αυτό, αν επιχειρηθεί, ενσωματώνει τον κίνδυνο της δικαστικής ανατροπής της που θα επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις σ΄έναν τομέα που κατ΄εξοχήν συνδέεται με την κοινή ωφέλεια. Σε μια εποχή που η λειψυδρία χτυπάει κόκκινο και ιδιαίτερα στα νησιά και η κλιματική κρίση επιταχύνεται, ανάλογες ανατροπές στη διαχείριση των υδάτων είναι κοινωνικά επιζήμιες και γι΄αυτό θα πρέπει να αποφεύγονται.
Κάνοντας μια σύντομη αναδρομή στην ιστορική πορεία των ΔΕΥΑ θα λέγαμε ότι τρεις, είναι οι βασικές αιτίες που συνετέλεσαν στην υφιστάμενη κατάσταση των ΔΕΥΑ:
Ο “Καλλικράτης” το 2010 που ανάγκασε τις ΔΕΥΑ να επεκτείνουν τα όριά τους στην αχαρτογράφητη ενδοχώρα χωρίς πόρους, προσωπικό και επιχειρησιακό σχέδιο, η οικονομική και δημοσιονομική κρίση που τις αποψίλωσε μέσω των μνημονιακών διατάξεων από προσωπικό χωρίς να ανήκουν στον δημόσιο τομέα και χωρίς να
επιχορηγούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό και η υπερβολική αύξηση των τιμών της ενέργειας που από το 2021 μέχρι σήμερα επιβάρυνε της ΔΕΥΑ χωρίς υπαιτιότητά τους και με ανεπαρκέστατη κρατική ενίσχυση, με ένα τεράστιο ενεργειακό κόστος πολύ δύσκολα διαχειρίσιμο. ‘Οταν λοιπόν, μιλάμε για χρεωμένες επιχειρήσεις θα πρέπει να προσδιορίζουμε και για ποιο χρέος μιλάμε.
Οι εξωγενείς αυτοί παράγοντες ανέκοψαν την ομαλή πορεία των επιχειρήσεων και έδωσαν αφορμές για παρεμβάσεις αμφίβολης αποτελεσματικότητας. Παραταύτα, συνέχισαν και συνεχίζουν να παρέχουν καθαρό και υγιεινό νερό και υπηρεσίες αποχέτευσης σε όλους τους δημότες της περιφέρειας και μάλιστα σε προσιτή τιμή και με έγνοια στους πιο ευάλωτους μέσω των κοινωνικών τιμολογίων, ενώ τα έργα που κατασκεύασαν και υπολογίζεται ότι υπερβαίνουν τα 26 δις συμβάλλουν σε πολύ μεγάλο βαθμό στην προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος της χώρας μας.
Σήμερα, το λάθος επαναλαμβάνεται και η μεταρρύθμιση κινδυνεύει να εξελιχθεί σε απορρύθμιση. Διότι εκτός των άλλων στον χώρο των ΔΕΥΑ, αλλά και των Δήμων, υπάρχει σοβαρή ανομοιογένεια που θα έχει επιπτώσεις στις νέες, μετά την συγχώνευση, επιχειρήσεις.
Επιπλέον πώς επιχειρείς μεταρρύθμιση χωρίς να έχεις λύσει βασικά προβλήματα των ΔΕΥΑ όπως η υποστελέχωση και το ενεργειακό ;
Δυστυχώς,το Υπουργείο Περιβάλλοντος σχεδιάζειτην μεταρρύθμιση των ΔΕΥΑ χωρίς προηγουμένως να έχει ακτινογραφήσει την υφιστάμενη κατάσταση του τομέα υδάτων και χωρίς να έχει λειτουργήσει ακόμα η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ)την οποία το ίδιο το Υπουργείο έχει θεσπίσειτο 2023 για να ρυθμίζει και να προτείνει δομικές αλλαγές στον τομέα υδάτων. Επίσης, εντύπωση μας κάνει ότι στον σχεδιασμό του Υπουργείου δενφαίνεται να εμπλέκεται το Υπουργείο Εσωτερικών που είναι το αρμόδιο για τις ΔΕΥΑ Υπουργείο, αφού οι ΔΕΥΑ είναι Δημοτικές Επιχειρήσεις ειδικού σκοπού σύμφωνα με το θεσμικό τους πλαίσιο (ν. 1069/80).
‘Οπως και να έχει η ΕΔΕΥΑ και οι ΔΕΥΑ τάσσονται υπέρ ενός αυτοδιοικητικού σχήματος, βιώσιμου και λειτουργικού που θα λειτουργεί με το αναγκαίο ανθρώπινο δυναμικό, θα προστατεύει τον φυσικό πόρο και θα λειτουργεί προς όφελος των τοπικών κοινωνιών.
Ψήφισμα
– Το Δημοτικό Συμβούλιο Xανίων διαμαρτύρεται διότι με το νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος υποτιμάται για μια ακόμα φορά το έργο των Δ.Ε.Υ.Α. και της Δ.Ε.Υ.Α. Χανίων στη διαχείριση του νερού και την προστασία του περιβάλλοντος, δεν επιλύονται τα βασικά προβλήματα των Δ.Ε.Υ.Α. που είναι η υποστελέχωση και το ενεργειακό, καταργείται η Αυτοδιοίκηση, και απειλείται η ποιότητα ζωής των τοπικών κοινωνιών.
– Επισημαίνει ότι οι αναγκαστικές συνενώσεις των ΔΕΥΑ, καθώς και η αναγκαστική επέκταση Ανωνύμων Εταιρειών όπως η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ σε όμορες περιοχές χωρίς την συναίνεσή τους, είναι κατάφωρα αντισυνταγματικές και κατά συνέπεια παράνομες και ατελέσφορες.
– Τονίζει ότι η εμπλοκή της ΕΥΔΑΠ Νήσων που είναι ουσιαστική ανύπαρκτη στη διαχείριση του νερού των νησιωτικών περιοχών, πέρα από αντισυνταγματική θα επιφέρει και σοβαρά προβλήματα στην εύρυθμη λειτουργία των ΔΕΥΑ με επιπτώσεις στις τοπικές κοινωνίες.
– Επισημαίνει ότι το νομοσχέδιο για την μεταρρύθμιση των Δ.Ε.Υ.Α. και των Δήμων πρέπει να έχει την σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου για τις Δ.Ε.Υ.Α. Υπουργείου Εσωτερικών.
– Τάσσεται κατά της οποιασδήποτε μορφής αναγκαστικής συνένωσης – συγχώνευσης-απορρόφησης της ΔΕΥΑ Χανίων στο πλαίσιο του σχεδιασμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος. – Ζητά να ξεκινήσει διάλογος των συναρμόδιων για τις Δ.Ε.Υ.Α. Υπουργείων με την Ε.Δ.Ε.Υ.Α. και την ΚΕΔΕ, τους θεσμικούς εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την ορθότερη και δικαιότερη επίλυση των πραγματικών προβλημάτων και ζητημάτων που έχουν σχέση με τη διαχείριση και εξοικονόμηση του νερού.
