Κάνει λόγο για … πεφωτισμένους που παρέσυραν τους παραγωγούς και καταναλωτές που βγαίνουν χαμένοι!
Στον απόχηο μιας ελαιοκομικής περιόδου που χαρακτηρίστηκε από αυξημένη παραγωγή και την ταυτόχρονη κατακρήμνιση της τιμής του ελαιολάδου, παραγωγοί και καταναλωτές βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε μια κατάσταση που βρίσκει και τις δύο πλευρές “χαμένες”.
Μιλώντας στο Cretalive, ο Γιώργος Ξυλούρης έμπειρος στον πρωτογενή τομέα, με δράση εδώ και τρεις δεκαετίες στην τυποποίηση αγροτικών προϊόντων με την γνωστή εταιρεία “Olivartia”, εξηγεί ότι “η αγορά του ελαιολάδου βρίσκεται σε μια περίοδο ραγδαίων αλλαγών, με την ελαιοκομική σεζόν 2024-2025 να έχει φέρει μια σημαντική αύξηση της παγκόσμιας παραγωγής”. Οι προβλέψεις, σύμφωνα με τον ίδιο δείχνουν ότι, θα παραχθούν περίπου 3.300.000 τόνοι ελαιολάδου, ενώ κυρίαρχος “παίκτης” θα είναι η Ισπανία, που αναμένεται να αγγίξει τους 1.550.000 τόνους, αφήνοντας πίσω τη δύσκολη περυσινή χρονιά.
Ο ίδιος διαγιγνώσκει στην αυξημένη παραγωγή την βασική αιτία για τη δραματική πτώση της τιμής. Είναι ο γνωστός “νόμος” της αγοράς περί προσφοράς και ζήτησης. “Την περίοδο 2023-2024 οι παραγωγοί έβλεπαν το λάδι τους να πωλείται ακόμα και 9,5-10 ευρώ το κιλό, ενώ σήμερα η τιμή έχει κατρακυλήσει στα 4 με 4,5 ευρώ. Αυτή η πτώση είναι αποτέλεσμα της απλής οικονομικής αρχής της προσφοράς και της ζήτησης: όταν υπάρχει περισσότερο προϊόν στην αγορά, η τιμή πέφτει” – εξηγεί ο κ.Ξυλούρης.
Ο μύθος της “αναμενόμενης ανόδου” και η παραπλάνηση των παραγωγών
Ο Γ.Ξυλούρης σχολιάζει επίσης ότι “παρά τη σαφή εικόνα της παγκόσμιας αγοράς, πολλοί παραγωγοί εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η τιμή θα ανέβει ξανά”, γεγονός που αποδίδει σε “παραπληροφόρηση από συγκεκριμένους παράγοντες της αγοράς, κυρίως από … πεφωτισμένους αγροτοπατέρες και απο κάποιους ελαιουργούς”. Όπως σημειώνει οι τελευταίοι μην έχοντας την οικονομική δυνατότητα να ανταπεξέλθουν οικονομικά σε μια ενδεχόμενη ζήτηση από τους παραγωγούς να τιμολογήσουν το ελαιόλαδο τους μαζικά τότε που μπορούσαν να το πληρωθούν και 7 και 8 ευρώ, τους διαβεβαίωναν ότι «η τιμή θα ξαναπάει στα 9 ευρώ», ενώ γνωριζαν ότι η πραγματικότητα είναι άλλη …
Την ώρα που οι παραγωγοί “βομβαρδίζονταν” από προβλέψεις για ανάκαμψη της τιμής, οι ελαιουργοί καθυστερούσαν τις τιμολογήσεις. Σε άλλες περιπτώσεις, αναφέρει ο Γ.Ξυλούρης “έδωσαν πλασματικές τιμές, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση ότι υπήρχε ακόμα ισχυρή ζήτηση”, ενώ επίσης “κράτησαν μεγάλο μέρος της παραγωγής “στον αέρα”, χωρίς να προχωρούν σε πραγματικές συναλλαγές”.
Έτσι φτάσαμε στο σήμερα: Πολλοί παραγωγοί κράτησαν το λάδι τους, αντί να το πουλήσουν όταν υπήρχε ακόμα ζήτηση και τώρα βρίσκονται σε αδιέξοδο, καθώς οι τιμές έχουν υποχωρήσει δραματικά.
Οι «Θεόσταλτοι» των καναλιών και οι φωτισμένοι Αγροτοπατέρες
Εν μέσω αντικρουόμενων απόψεων – της εικόνας της ψυχρής μεν, πραγματιστικής δε, αγοράς από τη μία και των αγροτοσυνδικαλιστών από την άλλη, οι παραγωγοί πείστηκαν από την αισιόδοξη θέση περί ανόδου της τιμής ξανά στα 9 ευρώ και κράτησαν το λάδι τους στις αποθήκες. “Αντί οι παραγωγοί να ακούσουν τους ψυχρούς αριθμούς της αγοράς, εμπιστεύτηκαν τους… Αγροτοπατέρες, τους γνωστούς φωτισμένους που εμφανίζονται από το “πουθενά” μόλις η κατάσταση αρχίσει να “στραβώνει”. Αυτούς που, πριν ανοίξουν το στόμα τους, πρώτα είχαν μια προσωπική συνομιλία με τον Θεό και έμαθαν από πρώτο χέρι πού θα πάνε οι τιμές!” – σχολιάζει σκωπτικά ο κ.Ξυλούρης. “Τους ακούν, γιατί προσφέρουν ελπίδα και η ελπίδα πουλιέται πανάκριβα. Μόνο που, όπως πάντα, αυτός που πληρώνει το λογαριασμό είναι ο παραγωγός” – προσθέτει.
Το αποτέλεσμα; Πολλοί κράτησαν το λάδι τους αντί να το πουλήσουν όταν υπήρχε ακόμα ζήτηση και τώρα βρίσκονται με αποθήκες γεμάτες προϊόν και τιμές που κατρακυλούν.
Ο χαμένος καταναλωτής
Μαζί με την μεγάλη παραγωγή, το παζλ της καταρρακωμένης τιμής συνθέτει και η απώλεια περίπου 800.000 τόνων από την αγορά των σούπερ μάρκετ. Ο κ.Ξυλούρης εξηγεί ότι “λόγω της ακρίβειας, μεγάλος αριθμός καταναλωτών σταμάτησε να αγοράζει ελαιόλαδο ή το αντικατέστησε με άλλα προϊόντα, όπως ηλιέλαιο και αραβοσιτέλαιο, ζωικά λίπη (βούτυρο, μαργαρίνες) αλλά και χαμηλότερης ποιότητας λάδια (μείγματα φυτικών ελαίων)”.
Ως αποτέλεσμα, η συνολική ζήτηση για ελαιόλαδο έχει μειωθεί σημαντικά, ενώ αμφίβολο είναι το αν οι καταναλωτές που χάθηκαν θα επιστρέψουν, ακόμα κι αν οι τιμές πέσουν.
Τι πρέπει να καταλάβουν οι παραγωγοί
Ποιο είναι το επόμενο βήμα; Μπορεί να αντιστραφεί η κατάσταση; Ο Γ.Ξυλούρης αναφέρει πως οι υψηλές τιμές της περιόδου 2023-2024 ήταν η εξαίρεση και όχι ο κανόνας και οφείλονταν στη μειωμένη παραγωγή εκείνης της χρονιάς. Όμως, προσθέτει, “η αγορά λειτουργεί με βάση την προσφορά και τη ζήτηση”.
Στο σήμερα, τα δεδομένα είναι η υψηλή παραγωγή και μια αποδυναμωμένη ζήτηση, επομένως, εκτιμά, “είναι αδύνατο να επιστρέψουμε στις ίδιες τιμές”. Συστήνει λοιπόν στους παραγωγούς “να σταματήσουν να ελπίζουν σε μια “μαγική” άνοδο και να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα της αγοράς”.
Πλέον, δηλαδή, το ερώτημα δεν είναι “πότε θα ανέβουν οι τιμές;”, αλλά “πώς μπορούμε να διαχειριστούμε πιο έξυπνα την παραγωγή και την πώληση του προϊόντος μας;” και σε αυτό πρέπει, σύμφωνα με τον γνωστό επιχειρηματία, να εστιάσουν οι παραγωγοί.
“Η ελληνική παραγωγή ελαιολάδου πρέπει να στηριχθεί σε πιο οργανωμένες εμπορικές πρακτικές, καλύτερη στόχευση στις εξαγωγές και ρεαλιστική εκτίμηση της αγοράς. Μόνο έτσι μπορούμε να ξεφύγουμε από τον φαύλο κύκλο της παραπληροφόρησης και της απογοήτευσης” – καταλήγει ο ίδιος.
*O Γιώργος Ξυλούρης δραστηριοποιείται κατά τα τελευταία 30 χρόνια στον πρωτογενή τομέα και συγκεκριμένα στην τυποποίηση αγροτικών προϊόντων με την γνωστή εταιρεία “Olivartia”
Πηγή: cretalive.gr
