Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και ένα από τα… θύματά της είναι η αγροτική παραγωγή και ο πρωτογενής τομέας. Αν και το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής δεν απασχολεί μεμονωμένες περιοχές αλλά ολόκληρο τον πλανήτη, η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια πλήττεται σοβαρά από το καταστροφικό της πέρασμα.
Η συχνότητα και η σοβαρότητα των ακραίων κλιματικών και καιρικών φαινομένων, όπως οι καύσωνες, η ξηρασία και οι πλημμύρες, αυξάνονται διαρκώς, ενώ ανεξίτηλο θα μείνει στις μνήμες το σημάδι που άφησε ο Daniel στη Θεσσαλία, του οποίου οι καταστροφικές συνέπειες είναι ορατές ακόμα και σήμερα.
Η αυξανόμενη ζέστη, η ανομβρία και η ξηρασία αποτελούν τους νέους «εχθρούς» των αγροτών, οι οποίοι όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη, βλέπουν καλλιέργειες να καταστρέφονται, παραγωγές και κοπάδια να χάνονται και οι ίδιοι να οδηγούνται σε σημαντική απώλεια του εισοδήματος τους.
Θύματα στην κλιματική αλλαγή
Στην Ελλάδα οι ακραίες καιρικές συνθήκες μείωσαν τις αποδόσεις των καλλιεργειών, καθώς σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο ζεστός χειμώνας δεν επέτρεψε στα δέντρα να πέσουν σε λήθαργο, για να ξεκουραστούν και να καταφέρουν να παράξουν. Αντίστοιχα, οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού και για μεγάλο διάστημα έκαναν ακόμη πιο δύσκολη την κατάσταση, καθώς, δεν ήταν λίγες οι περιοχές στις οποίες το νερό ήταν λίγο για να καλύψει τις ανάγκες.
Σειρά καλλιεργειών έπεσαν θύματα της κλιματικής αλλαγής το 2024, με τους παραγωγούς να βλέπουν το κόστος να ανεβαίνει, ενώ η ποσότητα του τελικού προϊόντος βαίνει συνεχώς μειούμενη.
Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις καλλιεργειών που έχει αναδείξει και ο ΟΤ και οι οποίες μέτρησαν σημαντικές απώλειες. Έτσι, η ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες φαίνεται ότι επηρέασαν περισσότερο καλλιέργειες που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για νερό, όπως το βαμβάκι, ο αραβόσιτος, τα σιτηρά, τα κηπευτικά, τα εσπεριδοειδή και οι λοιπές αρδευόμενες δενδρώδεις καλλιέργειες. Όμως, ανθεκτικές σε αυτές τις κλιματικές συνθήκες είναι οι ξερικές καλλιέργειες όπως η ελιά και το αμπέλι.
Αντίστοιχα, προϊόντα ΠΟΠ, όπως ο Κρόκος Κοζάνης, η πατάτα Νάξου, η επιτραπέζια ελιά, ήρθαν αντιμέτωπα με απώλειες στην παραγωγή.
Ενδεικτικό της κατάστασης, όπως έχει αναδείξει και ο ΟΤ, είναι η περίπτωση του Κρόκου Κοζάνης, όπου η παραγωγή του περιορίστηκε στον 1 τόνο με 1,1 τόνους. «Με βάση τα 5.600 στρέμματα που καλλιεργούμε, η παραγωγή έχει πέσει στο 50% με 60%. Σκεφτείτε ότι με τα ίδια στρέμματα το 2017, χρονιά ρεκόρ, είχαμε παραγωγή στους 4 τόνους. Όμως από τότε βλέπουμε κάθε χρόνο να πέφτει η παραγωγή. Μάλιστα, την τελευταία 20ετία μεσοσταθμικά η απόδοση είναι μισό κιλό το στρέμμα. Αυτή την στιγμή βρισκόμαστε στα 200 γραμμάρια με 300 γραμμάρια το στρέμμα», δήλωνε στον ΟΤ ο πρόεδρος του Αναγκαστικού Συνεταιρισμού Κροκοπαραγωγών Κοζάνης Βασίλης Μητσόπουλος.
«Χτυπημένη» από την κλιματική αλλαγή είναι και η ΠΟΠ πατάτα Νάξου, της οποίας η παραγωγή από το 2022 βαίνει μειούμενη. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 2022 η Νάξος συγκόμισε 6.000 τόνους πατάτα. Το 2023 η ποσότητα αυτή μειώθηκε σε 4.000 τόνους, ενώ φέτος η παραγωγή άγγιξε τους 1.800 τόνους, ενώ η φθινοπωρινή συγκομιδή έφτασε μόλις τους 100 τόνους. «Ζήτημα αν όλη η Νάξος βγάλει 100 τόνους φέτος. Πέρσι τέτοια εποχή η παραγωγή έφτασε περίπου τους 1.200 τόνους», ανέφερε στον ΟΤ στα τέλη του Νοεμβρίου 2024, ο πρόεδρος της ΕΑΣ Νάξου Δημήτρης Καπούνης.
Το «χτύπημα» στη Θεσσαλία
Κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει το χτύπημα από τις κακοκαιρίες, Daniel και Elias, στη Θεσσαλία, όπου επηρεάστηκε το σύνολο των καλλιεργειών αλλά και των εκτροφών, ενώ τα καταστροφικά αποτελέσματα είναι εμφανή μέχρι και σήμερα. Οι αγρότες ακόμα προσπαθούν να ορθοποδήσουν, να αναστήσουν τις καλλιέργειές τους, αλλά και να καταφέρουν να παραμείνουν στον τόπο τους.
Η περσινή χρονιά κατέγραψε λόγω της καταστροφής ακόμη και μηδενικές αποδόσεις σε μια σειρά προϊόντων. Όμως και φέτος είναι σημαντικά μειωμένη, με τα σοβαρότερα προβλήματα να εντοπίζονται στα μήλα, αχλάδια, αμύγδαλα, κάστανα, αμπέλια, βαμβάκι κ.ά.
Την ίδια στιγμή, αποκαλυπτική είναι έκθεση για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη Θεσσαλίας, σύμφωνα με την οποία αναμένεται μια ένταση των τάσεων ερημοποίησης του εδάφους, με αποτέλεσμα τον περιορισμό και την υποβάθμιση των καλλιεργήσιμων γαιών, αλλά και περαιτέρω μειώσεις στην παραγωγή κατά 3,6% σε όλες τις καλλιέργειες σε διαβρωμένα εδάφη. 
Οι οικονομικές απώλειες
Ιδιαίτερα αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία έρευνας της Κομισιόν, όπου επισημαίνεται ότι την τελευταία δεκαετία, οι μέσες οικονομικές απώλειες από τα ακραία κλιματικά φαινόμενα στην ΕΕ ανέρχονταν σε 26 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Δεδομένου του οριζόντιου χαρακτήρα των δράσεων που σχετίζονται με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, η εκτίμηση της σχετικής ενωσιακής χρηματοδότησης είναι δύσκολη. Ωστόσο, τουλάχιστον 8 δισεκατομμύρια ευρώ την περίοδο 2014-2020 και 26 δισεκατομμύρια ευρώ την περίοδο 2021-2027 εγγράφηκαν στον προϋπολογισμό για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Πάντως στην ευρωπαϊκή στρατηγική για το κλίμα, τίθεται ο στόχος να καταστεί η ΕΕ ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή έως το 2050.
Πηγή:ot.gr
