Γράφει ο Τυρταίος Β’
Γράφει ο ΤΥΡΤΑΙΟΣ Β΄
Όποιος ζει ωραία, ξέρει να πεθαίνει και ωραία, θάνατος από ψηλά, θάνατος από τα ψηλά που αξιώθηκε να ζήσει και να απόλαυση, μιας και ψηλά ζουν μονάχα οι αετοί, που χαίρονται να πετούν με τις καταιγίδες, και να παίζουν με τους κεραυνούς.
Ο Χανιώτης μας 34χρονος πιλότος Χρήστος Μουλάς και ο Περικλής Στεφανιδης, που κατέπεσε με το Canadair, στην μάχη με τις φλόγες, δεν είναι πια ανάμεσα μας, σαν αστραπή πέρασε, σαν διάττοντας αστέρας, έλαμψε , μας φώτισε, και με την ζωή και την δράση του, άφησε ένα θαυμάσιο παράδειγμα , ένα πρότυπο , για το πώς οφείλουμε να ζούμε την ζωή, με ψηλά το κεφάλι, σαν άνδρες, και όχι να σερνόμαστε όπως τα σκουλήκια, και να κλαιγόμαστε για λίγα χρονικά, η υλικά ψίχουλα.
Το παιδί του ζει πια στην κοιλιά της μητέρας του, είναι 3,5 μηνών, δεν θα τον δει, αλλά θα ακούσει τόσα πολλά και θαυμαστά για τον πατέρα του, που του άφησε την καλύτερη κληρονομία που μπορούσε να αφήσει γονιός, ένα άριστο όνομα, ένα όνομα πρότυπο, που θα του ανοίγει όλες τις πόρτες, και εύχομαι , να έρθει στον κόσμο και να φάνει άξιος συνεχιστής του ονόματος που κληροδότησε, να μην εφησυχάσει και να αρκεστεί σε αυτό, αυτό άπλα είναι το διαβατήριο, το κλειδί που θα του ανοίξει τις πόρτες.
Τα τέκνα των σπουδαίων, είναι τέκνα όλων μας, η εκτίμηση, η θαλπωρή, η φροντίδα μας, και η αμέριστη συμπαράσταση μας στην αρχή της ζωής τους είναι δεδομένη, όπως και οι απαιτήσεις, τους θέλουμε να είναι ψηλά και να αποτελούν τους φάρους μας, σε μια σκοτεινιά που μας κυκλώνει από παντού.
Σαν Χανιώτης και εγώ, ο γραφών, που έχω θυτευσει στην πολεμική αεροπορία, σαν υπόλογος στα Α7 CORSAIR, στην 115 Π.Μ , γνωρίζοντας την επικινδυνότητα του επαγγέλματος, να φυλάγουν Θερμοπύλες, το μότο της αεροπορίας ** ΓΡΗΓΟΡΑ ΕΚ ΤΟΥ ΑΣΦΑΛΟΥΣ** το αξιόμαχο της αεροπορίας, αλλά και των ειδικών δυνάμεων, που και εκεί θητευσα για λίγους μήνες, αισθάνομαι την ανάγκη να γράψω αυτές τις γραμμές, και να τονίσω, ότι το πλέων ιερόν καθήκον, ανήκει στους ταγούς των γραμμάτων, των τεχνών και της φιλοσοφίας, που οφείλουν να διδάσκουν στα παιδιά μας τον ηρωικό τρόπο ζωής, τα μεγάλα ιδανικά, και την ωραία ζωή, με τα παραδείγματα του Ηρακλή, που επέλεξε τον δρόμο της αρετής στο σταυροδρόμι της ζωής, και όχι της ευδαιμονίας (κακιάς), του Θησέα, του Αριστείδη του δίκαιου, που μονάχα σε αυτόν η ιστορία έδωσε αυτόν τον χαρακτηρισμό, του Σωκράτη που αγόγγυστα ήπιε το κώνειο (δηλητήριο) που του έδωσαν οι αθηναίοι, αρνούμενος να δραπετεύσει και να υποσκάψει τους νομούς κ.α.
Άριστη και διαχρονική η διδαχή του Αριστοτέλη, ότι οι νομοθέτες, οι πολιτικοί, και οι δάσκαλοι , θα πρέπει να φροντίζουν πρώτα για την αρετή* των πολιτών, που αυτή όταν υπάρξει θα καταστήσει τους πολίτες ευδαίμονες, και φίλους μεταξύ τους., ο καθένας θα ενδιαφέρετε για το κοινό καλό, και θα είναι όλοι για έναν , και ένας για όλους.
«Οι νομοθέται τους πολίτας εθίζοντες ποιούσιν αγαθούς» = Οι νομοθέτες προσπαθούν να κάνουν τους πολίτες αγαθούς (ενάρετους) με τη συνήθεια, τον εθισμό.
* αρετές – γενναιότητα. Φρόνηση, σωφρονισμός, δικαιοσύνη και σοφία.
Ας αφήσουμε λίγο την σπουδαία ποίηση να εκφραστεί, παραφράζοντας το όνομα στο ποιημα.
Νίκου Εγγονόπουλου
έ ν α ε λ λ η ν ι κ ό π ο ί η μ α
Χρήστο Μουλά (Μπολιβάρ)
Χρήστος Μουλάς ! Όνομα από μέταλλο και ξύλο, είσουνα ένα λουλούδι μεσ’ στους μπαχτσέδες της Βόρειας Κρήτης.
Είχες όλη την ευγένεια των λουλουδιών μεσ’ στην καρδιά σου, μεσ’ στα μαλλιά σου, μέσα στο βλέμμα σου.
Η χέρα σου είτανε μεγάλη σαν την καρδιά σου, και σκορπούσε το καλό και το κακό.
Ροβόλαγες τα βουνά κι’ ετρέμαν τ’ άστρα, κατέβαινες στους κάμπους, με τα χρυσά, τις επωμίδες, όλα τα διακριτικά του βαθμού σου,
Χρήστο Μουλά ! Είσουνα πραγματικότητα, και είσαι, και τώρα, δεν είσαι όνειρο.
Όταν οι άγριοι κυνηγοί καρφώνουνε τους άγριους αετούς, και τ’ άλλα άγρια πουλιά και ζώα,
Πάν’ απ’ τις ξύλινες τις πόρτες στ’ άγρια δάση,
Ξαναζής, και φωνάζεις, και δέρνεσαι,
Κι είσαι ο ίδιος εσύ το σφυρί, το καρφί κι ο αητός.
Τ’ όνομά σου τώρα είναι δαυλός αναμμένος, που φωτίζει την Ελλαδα, και τη Βόρεια και τη Νότια, και την οικουμένη!
Οι ποταμοί Καυλιάρης και Κλαδισσος πηγάζουν από τα μάτια σου.
Τα ψηλά βουνά έχουν τις ρίζες στο στέρνο σου,
Η οροσειρά των Λευκών Ορέων είναι η ραχοκοκκαλιά σου.
Στην κορφή της κεφαλής σου, παλληκαρά, τρέχουν τ’ ανήμερα άτια και τ’ άγρια βόδια,
Ο πλούτος της Κρήτης.
Πάνω στην κοιλιά σου εκτείνονται οι απέραντες φυτείες των ελιών.
Για τους μεγάλους, για τους ελεύθερους, για τους γενναίους,
τους δυνατούς,
Αρμόζουν τα λόγια τα μεγάλα, τα ελεύθερα,
τα γενναία, τα δυνατά,
Γι’ αυτούς η απόλυτη υποταγή κάθε στοιχείου, η σιγή,
γι’ αυτούς τα δάκρυα, γι’ αυτούς οι φάροι,
κι οι κλάδοι ελιάς, και τα φανάρια
Όπου χοροπηδούνε με το λίκνισμα των καραβιών και
γράφουνε στους σκοτεινούς ορίζοντες των λιμανιών,
Γι’ αυτούς είναι τ’ άδεια βαρέλια που σωριαστήκανε στο
πιο στενό, πάλι του λιμανιού, σοκάκι,
Γι’ αυτούς οι κουλούρες τ’ άσπρα σκοινιά, κι οι αλυσίδες,
οι άγκυρες, τ’ άλλα μανόμετρα,
Μέσα στην εκνευριστικιάν οσμή του πετρελαίου,
Για ν’ αρματώσουνε καράβι, ν’ ανοιχτούν, να φύγουνε,
Όμοιοι με τραμ που ξεκινάει, άδειο κι ολόφωτο μέσ’ στη
νυχτερινή γαλήνη των μπαχτσέδων,
Μ’ ένα σκοπό του ταξειδιού: π ρ ο ς τ’ ά σ τ ρ α.
Γι’ αυτούς θα πω τα λόγια τα ωραία, που μου τα υπαγόρευσε
η Έμπνευσις,
Καθώς εφώλιασε μέσα στα βάθια του μυαλού μου όλο
συγκίνηση
Για τις μορφές, τις αυστηρές και τις υπέροχες, του
Οδυσσέα Ανδρούτσου και του Σίμωνος Μπολιβάρ, του Χρήστου Μουλά.
Χρήστο Μουλά , είσαι ωραίος όχι σαν Έλληνας, όπως ο Μπολιβαρ, αλλά ο έλληνας, το φως της οικουμένης.
Κλείνοντας δεν μπορώ να μην αναφέρω, τις έγραψε ο μεγαλύτερος έλληνας φιλόλογος, έπειτα από το καύχημα της Ελλάδος, τον Αδαμάντιο Κοραή, ο Ιωάννης Συκουτρής, για τον ηρωικό τρόπο ζωής που προτείνει, και με αυτόν τον τρόπο πορεύτηκε στην ζωή του, στην ολιγόχρονη, αλλά τόσο σπουδαία ζωή του.
Η Ηρωική Αντίληψη Της Ζωής
Ιωάννης Συκουτρής
Η ζωή ενός ανθρώπου, καθώς αυτού που περιέγραψα, δεν ημπορεί παρά να είναι σ ύ ν τ ο μ ο ς. Σύντομος όχι πάντοτε με την κοινήν σημασίαν• ημπορεί κάποτε να ζήση και πολλά χρό¬νια, αλλά πάντα θα είν’ ολίγα, σχετικώς με την πλησμονήν της ζωτικότητός του. Άλλωστ’ η ηλικία είναι κάτι σχετικόν• δεν μετρείται πάντως με την διάρκειαν, με το περιεχόμενόν της μετρείται. Είν’ έννοια ηθική, όχι αστρονομική.
Συνήθως όμως είναι σύντομος και υπό την συνήθη χρήσιν της λέξεως. Σύντομος, διότι ο ηρωικός άνθρωπος περνά ολόκληρον την ζωήν του εις το πολυκίνδυνον μέτωπον του πολέμου. Σύντομος, διότι πάντοτε είναι, από την μοίραν του και μόνην οδηγούμενος, ε ρ α σ ι θ ά ν α τ ο ς.
Βαδίζει προς τον θάνατον όχι διά ν’ αναπαυθή, όχι διότι εβαρέθηκε την ζωήν, όχι διότι εδειλίασεν ενώπιον αυτής, όχι από μαρασμόν και εξάντλησιν των δυνάμεών του. Ο ηρωικός άνθρωπος δεν υ φ ί σ τ α τ α ι τον θάνατον. Δι’ αυτόν και ο θάνατος ακόμη δεν είναι π ά σ χ ε ι ν, είναι π ρ ά τ τ ε ι ν. Είναι η τελευταία πράξις, με την οποίαν επισφραγίζει όλας του τας άλλας πράξεις. Τους δίδει αυτή το νόημα• διότι και η Ζωή όλη είναι μία διαρκής αρχή, και η αρχή το νόημά της αντλεί από το τέλος, του οποίου είν’ η αρχή. Και είναι το τέλος ο θάνατος, αλλά και η τελείωσις.
Αλλ’ ο πληθωρισμός της ζωής είναι τόσος μέσα του, ώστε και ο θάνατός του δεν είν’ εκμηδένισις πλέον. Μεστώνει από περιεχόμενον, από ηθικήν αναγκαιότητα, πλημμυρίζει από την χαράν και την ωραιότητα μιας τελευταίας νίκης – παρόμοια με τον ήλιον, ο οποίος, κλίνων προς την δύσιν, ενδύεται την πορφυράν του μεγαλοπρέπειαν.
Με ένα θαυμάσιο τραγούδι, που υμνεί την γενναιότητα κλείνω αυτές τις σκόρπιες σκέψεις, και ‘’επιστρέφω’’ στην ζωή, αλλά αποχωρώντας ο Σωκράτης από το δικαστήριο που τον καταδίκασε σε θάνατο, είπε : ότι αυτός πάει στον θάνατο, οι υπόλοιποι στην ζωή, που είναι καλύτερα, είναι άδηλο, μονάχα ο θεός ξέρει!
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος– Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Οι ήρωες είναι πάντα ευγενικοί.
Γεννιούνται μ’ ένα χρυσαφένιο χρώμα, μ’ όνειρα που τους τα φτιάχνει η συννεφιά, μ’ ελπίδες που φυτρώσαν μέσ’ στο χώμα…
