Oυραγός της Ευρωζώνης και της Ευρωπαικής Ένωσης ήταν η Ελλάδα το 2022 στην αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (GDP per capita in PPS). Παρά τα έκτακτα μέτρα ενίσχυσης ευάλωτων και μεσαίων στρωμάτων, οι μισθοί δεν αυξήθηκαν ανάλογα ώστε να εμποδίσουν το «ροκάνισμα» της αγοραστικής δύναμης από το ράλι του πληθωρισμού, που έκλεισε με ετήσιο ρυθμό 9,6% το 2022.
Τα στοιχεία της Eurostat με επικαιροποίηση 23 Μαρτίου 2023 δείχνουν πως η Ελλάδα είναι τρίτη από το τέλος στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών της για το 2022. Ειδικότερα, μετρώντας το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (GDP per capita in PPS) η κατάταξη διαμορφώνεται ως εξής:
Βουλγαρία: 59
Σλοβακία: 67
Ελλάδα: 68
Κροατία: 73
Λετονία: 74
Ουγγαρία: 77
Πορτογαλία: 77
Ρουμανία: 77
Πολωνία: 79
Ισπανία: 85
Εσθονία: 87
Λιθουανία: 90
Τσεχία: 91
Κύπρος: 92
Σλοβενία: 92
Ιταλία: 96
ΕΕ 27: 100
Γαλλία: 101
Μάλτα: 102
Ευρωζώνη: 104
Ισχνή αύξηση μισθών
Η αύξηση του μέσου μισθού το 2022 ήταν ισχνή, όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία της ΤτΕ στην έκθεση για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας το 2022. Ειδικότερα η κεντρική τράπεζα προβλέπει αύξηση 5% των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας ανά μισθωτό για το 2023 με βάση στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, καταγράφωντας ιδιαίτερα συγκρατημένες αυξήσεις των μέσων αμοιβών το 2022 σε επίπεδο μόλις 0,3%.
«Το 2023 προβλέπεται ότι η άνοδος της απασχόλησης, αλλά και του ΑΕΠ, θα επιβραδυνθεί σημαντικά, ενώ αξιόλογη θα είναι η επιτάχυνση της αύξησης των αποδοχών, με αποτέλεσμα στασιμότητα της παραγωγικότητας και αισθητή άνοδο του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος», σημειώνει η ΤτΕ στην ετήσια έκθεσή της για την ελληνική οικονομία.
Πόσο αυξήθηκε ο μέσος μισθός το 2022
Αναλύοντας τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η ΤτΕ επισημαίνει πως το 2022 η άνοδος των μέσων αμοιβών εργασίας περιορίστηκε στο 0,3%, παρά τη μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού, μειώνοντας έτσι το περιθώριο για μονιμοποίηση των πληθωριστικών πιέσεων, παρατηρώντας ωστόσο πως «ορισμένοι άλλοι δείκτες μισθολογικών μεταβολών υποδηλώνουν ότι ενδεχομένως η αύξηση των αμοιβών ήταν κάπως μεγαλύτερη».
Ειδικότερα, όπως σημειώνει η ΤτΕ, τα τελευταία εθνικολογιστικά στοιχεία δείχνουν ότι ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των μέσων αμοιβών, από -0,8% το α΄ και -0,6% το β΄ τρίμηνο, ανέκαμψε σε 1,2% το γ΄ και σε 1,4% το δ΄ τρίμηνο. Παρομοίως, ο ετήσιος ρυθμός του δείκτη μισθολογικού κόστους της ΕΛΣΤΑΤ, από -1,3% το α΄ τρίμηνο, ανέκαμψε σε 0,8% το β΄ τρίμηνο, για να φθάσει το 11,0% το γ΄ τρίμηνο και να υποχωρήσει το δ΄ τρίμηνο στο 4,5% (έτσι, ο μέσος ετήσιος ρυθμός του για το 2022 ήταν 3,8%).
Αύξηση 5,2% έδειξε η Εργάνη
Τέλος, η ετήσια ηλεκτρονική καταγραφή των μισθωτών με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου που γίνεται από το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ στο διάστημα μεταξύ αρχών Οκτωβρίου και αρχών Νοεμβρίου δείχνει αύξηση των μέσων ακαθάριστων αποδοχών αυτής της κατηγορίας εργαζομένων κατά 5,2% μεταξύ Οκτωβρίου 2021 και Οκτωβρίου 2022. Πάντως, η ίδια ετήσια καταγραφή έδειχνε αύξηση 6,4% για την προηγούμενη περίοδο (Οκτ. 2020-Οκτ. 2021). Βεβαίως, δεν είναι δυνατόν να αποκλειστεί αναθεώρηση των εθνικολογιστικών στοιχείων από την ΕΛΣΤΑΤ (τα τελευταία, που αναφέρονται εδώ, αποτελούν την πρώτη εκτίμηση για ολόκληρο το 2022), καθώς θα καθίστανται διαθέσιμα περισσότερα δεδομένα
Αυξάνονται οι εργαζόμενοι
Επίσης, αξιόλογη επιτάχυνση εμφάνισε η επέκταση της μισθωτής απασχόλησης (στο 5,1% το 2022). Έτσι, το 2022 οι συνολικές αμοιβές εργασίας αυξήθηκαν κατά 5,4%, αντανακλώντας κυρίως τις εξελίξεις στον επιχειρηματικό τομέα (ετήσιος ρυθμός ανόδου στο εννεάμηνο: 10,8%), ενώ πολύ πιο συγκρατημένη ήταν η αύξηση των συνολικών αμοιβών στον τομέα της γενικής κυβέρνησης (0,9% στο εννεάμηνο), σύμφωνα με τα στοιχεία των μη χρηματοoικονομικών λογαριασμών των θεσμικών τομέων.
Μια στις τρεις συμβάσεις έδωσε αυξήσεις
Στον επιχειρηματικό τομέα, σύμφωνα με τα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος ΕΡΓΑΝΗ, το δωδεκάμηνο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2022 υπογράφηκαν 217 νέες επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας, που αφορούσαν 168.472 μισθωτούς, αναφέρει η έκθεση της ΤτΕ. Από αυτές, 80 συμβάσεις προβλέπουν αυξήσεις μισθών (ποσοστό 36,8%), ενώ με βάση τις υπόλοιπες οι αποδοχές παραμένουν αμετάβλητες.
Σε επίπεδο επιχείρησης – παρατηρεί η έκθεση της ΤτΕ – σημαντική ήταν η σύμβαση διετούς διάρκειας (έως το 2023) που υπογράφηκε στις 30.9.2021 για τους 27.000 εργαζομένους των Υπεραγορών Σκλαβενίτης και προέβλεπε αυξήσεις κατά 3,0%-5,5% από 1.11.2021 και πρόσθετες παροχές, που επηρέασαν κυρίως το 2022. Επίσης, τον Οκτώβριο του 2022 υπογράφηκε στην Alpha Bank συλλογική σύμβαση που προβλέπει τη χορήγηση το Νοέμβριο εφάπαξ οικονομικής ενίσχυσης 300-800 ευρώ, η οποία θα είναι αντιστρόφως ανάλογη προς το ύψος των αποδοχών, ενώ θα φθάνει τα 2.000 ευρώ για υπαλλήλους με αυξημένες ανάγκες.
Ακόμη, στις 6.12.2022 η γαλακτοβιομηχανία Δέλτα ανακοίνωσε αυξήσεις από 1.1.2023 κατά 5%-12%, που αφορούν το 90% των 1.000 εργαζομένων της και που είναι αντιστρόφως ανάλογες προς το ύψος των αποδοχών τους. Εξάλλου, σε κλαδικό επίπεδο, υπογράφηκε στις 4.4.2022 η τριετούς διάρκειας συλλογική σύμβαση των τραπεζών, που προβλέπει αυξήσεις 2% από 1.10.2022, 1% από 1.12.2023 και 2,5% από 1.12.2024, ενώ η διετούς διάρκειας συλλογική σύμβαση των ξενοδοχοϋπαλλήλων που υπογράφηκε το Δεκέμβριο του 2022 προβλέπει αυξήσεις 5,5% από 1.1.2023 και 5,0% από 1.1.2024. Τέλος, τον Ιούνιο του 2022 ο Υπουργός Εργασίας κήρυξε υποχρεωτική την κλαδική συλλογική σύμβαση για τους εργαζομένους σε επιχειρήσεις επισιτισμού.
Εξάλλου, οι κατώτατοι μισθοί αυξήθηκαν κατά 2% από 1ης Ιανουαρίου και κατά 7,5% από 1ης Μαΐου 2022 (η μέση ετήσια αύξησή τους ήταν 7,2%) και κατά 9,4% από 1.4.2023 (που συνεπάγεται –αν δεν υπάρξει άλλη αύξηση– μέση ετήσια αύξηση 9,85% το 2023).
Πηγή: imerisia.gr
