Το αντίδοτο στην ακρίβεια αναζητά η κυβέρνηση, θέτοντας στο τραπέζι των συζητήσεων νέες παρεμβάσεις για τη μείωση των τιμών στα ράφια.
Αν και τον Ιούλιο οι ανατιμήσεις συνεχίστηκαν ανεβάζοντας ελαφρώς τον πληθωρισμό των τροφίμων στο 2,4% από 2,1% τον Ιούνιο, στοιχεία του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) δείχνουν ότι ο πληθωρισμός στα σούπερ μάρκετ, στο σύνολο των προϊόντων και όχι μόνο των ειδών διατροφής, ήταν αρνητικός στο -1,56%, με στελέχη του κλάδου να εκτιμούν ότι η καθοδική πορεία θα συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες.
Σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή του ο «Ε.Τ.» της Κυριακής, στις περισσότερες κατηγορίες τροφίμων οι τιμές μειώθηκαν τον Ιούλιο. Η μεγαλύτερη πτώση καταγράφηκε στη ζάχαρη (-19%), στο αλεύρι και τα φρούτα (-9%), καθώς και στο εβαπορέ γάλα και τα άλλα βρώσιμα έλαια (-8,5%), πλην του ελαιολάδου. Ακολούθησαν τα κατεψυγμένα θαλασσινά με μείωση τιμής κατά 6,5%, οι παιδικές τροφές (-3%), το φρέσκο γάλα, τα κατεψυγμένα ψάρια, οι μαργαρίνες και τα κατεψυγμένα λαχανικά με -2,5% και έπειτα το ρύζι, τα τυριά και τα παγωτά με -2%. Οριακά υποχώρησαν οι τιμές των ζυμαρικών (-1,5%) και των αβγών (-1%).
Στον αντίποδα, οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις καταγράφηκαν τον Ιούλιο στο ελαιόλαδο (+57%), στις σοκολάτες και το κακάο (+17%), στους χυμούς (+15%) και το τσάι (+10%). Μονοψήφιες, αλλά εξίσου σημαντικές, ήταν οι αυξήσεις των τιμών στα νωπά ψάρια (+8%), στα δημητριακά για πρωινό (+7%) και τα λαχανικά (+3,5%).
Εκπρόσωποι της αγοράς αναφέρουν ότι τα προϊόντα που εμφανίζουν αυξημένες τιμές σχετίζονται με την κλιματική κρίση, που έχει επηρεάσει την παραγωγή τους, αλλά και με τις διεθνείς τιμές, καθώς κάποια από αυτά είναι χρηματιστηριακά προϊόντα.
Οι εκτιμήσεις για τον Σεπτέμβριο
Νέες ανατιμήσεις αναμένονται, ωστόσο, και τον Σεπτέμβριο σε αυτά τα προϊόντα, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, καθώς το ράλι των διεθνών τιμών συνεχίζεται.
Ενδεικτικά, η τιμή του κακάο, παρά το γεγονός ότι βρίσκεται αρκετά χαμηλότερα από το ιστορικό ρεκόρ του Απριλίου που είχε αγγίξει τις 12.261 δολάρια ο τόνος, στις 9.500 δολάρια, σε ετήσια βάση έχει εκτιναχθεί κατά 187,5%. Ενδεικτικά, πέρυσι τον Αύγουστο η τιμή του ήταν στις 3.300 δολάρια. Αιτία της εκρηκτικής αύξησης των τιμών είναι οι καιρικές συνθήκες στις μεγάλες παραγωγούς χώρες της Αφρικής.
Οι χαμηλές ποσότητες κακάο και η αύξηση της τιμής έχουν ήδη προκαλέσει σοβαρό πλήγμα στις σοκολατοβιομηχανίες, οι οποίες έχουν ήδη αυξήσει τις τιμές των προϊόντων τους και αναμένεται να προχωρήσουν και σε περαιτέρω ανατιμήσεις.
«Οι τιμές στα προϊόντα σοκολάτας έχουν ανέβει κατά σχεδόν 20% σε σχέση με πέρυσι και εκτιμούμε ότι οι αυξήσεις θα συνεχιστούν. Ελπίζουμε, όμως, με μικρότερο ρυθμό», υπογραμμίζει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ανώτατο στέλεχος του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων.
Ο καφές
Ανατιμήσεις από 15% έως 20% προαναγγέλλουν και οι εταιρίες επεξεργασίας και εμπορίας καφέ, ως αποτέλεσμα της ξηρασίας που πλήττει το Βιετνάμ, αλλά και των καιρικών συνθηκών στη Βραζιλία. Οπως δήλωσε πρόσφατα στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Καφέ, Αναστάσιος Γιάγκογλου, «η ανακοίνωση του Βιετνάμ ότι η φετινή του εσοδεία θα είναι μειωμένη τουλάχιστον κατά 5 εκατομμύρια σάκους δημιούργησε αναστάτωση στις διεθνείς αγορές και οδήγησε και σε ανατιμήσεις», επισημαίνοντας ότι ναι μεν το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής είναι υπαρκτό, ωστόσο αποτελεί και μια πολύ καλή δικαιολογία των παραγωγών, ώστε να αυξήσουν τις τιμές.
Στα ιστορικά υψηλά του Απριλίου βρίσκεται η χρηματιστηριακή τιμή της ποικιλίας Αράμπικα, αγγίζοντας τα 248 σεντς ανά λίμπρα, παρουσιάζοντας άνοδο κατά 31,6% από τις αρχές του χρόνου. Αντίστοιχα, η ποικιλία Ρομπούστα διαπραγματεύεται στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου στα 462 δολ. ο τόνος, με την τιμή του να αυξάνεται κατά 79,5% σε σχέση με πέρυσι.
Χυμός πορτοκαλιού
Νέες ανατιμήσεις αναμένει η αγορά και στον χυμό πορτοκαλιού, καθώς, σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας παγκοσμίως, η Βραζιλία, θα έχει φέτος τη χαμηλότερη παραγωγή των τελευταίων 36 ετών. Η ξηρασία που πλήττει τη χώρα και η εμφάνιση ασθενειών στους πορτοκαλεώνες αναμένεται να περιορίσουν σημαντικά την παραγωγή χυμού πορτοκαλιού στα 232,4 εκατ. κουτιά από 288,2 εκατ. την προηγούμενη χρονιά. Η μείωση της προσφοράς θα επηρεάσει και τις τιμές του προϊόντος, δεδομένου ότι η χώρα αντιπροσωπεύει περίπου το 70% των συνολικών εξαγωγών πορτοκαλάδας.
«Ηδη οι τιμές των χυμών έχουν σχεδόν διπλασιαστεί, δεδομένου ότι η Βραζιλία την περυσινή εμπορική περίοδο είχε μια μείωση γύρω στο 60%-65% της παραγωγής της και παράλληλη μείωση είχε και η παραγωγή της Φλόριντα, ενώ η φετινή παραγωγή εκτιμάται ότι θα είναι αρκετά μικρότερη», επισημαίνει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής εκπρόσωπος του κλάδου.
Στα ράφια των ελληνικών σούπερ μάρκετ, η τιμή του χυμού πορτοκαλιού έχει αυξηθεί την τελευταία διετία κατά 39,2% από το 1,2 ευρώ στα 1,67 ευρώ το λίτρο τον Μάιο και στα 2,02 ευρώ τώρα.
Σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα τρόφιμα, εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί η αποκλιμάκωση των τιμών στα ράφια, ειδικά αν το υπουργείο Ανάπτυξης κάνει αποδεκτή την πρόταση των σούπερ μάρκετ για ένα μέτρο αντίστοιχο με την προαιρετική μείωση των τιμών των προϊόντων σε ποσοστό τουλάχιστον 5% και για διάστημα τουλάχιστον έξι μηνών.
ΖΗΤΗΜΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
Αβεβαιότητα για το ελαιόλαδο
Αντικρουόμενα είναι τα μηνύματα της αγοράς για την πορεία των τιμών του ελαιολάδου, που τροφοδοτεί τον πληθωρισμό, κατά τη νέα ελαιοκομική περίοδο. Από τη μια, οι παραγωγοί χαμηλώνουν τον πήχη για τις ποσότητες που θα παραγάγει η Ελλάδα και, από την άλλη, οι μεταποιητές δηλώνουν αισιόδοξοι βλέποντας αύξηση τόσο της εγχώριας όσο και της ισπανικής παραγωγής.
Οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για αύξηση της παραγωγής στην Ισπανία από 750.000 σε 1,2 εκατ. τόνους, ενώ για την Ελλάδα οι προβλέψεις είναι πρόωρες, καθώς οι παραγωγοί αναμένουν να δουν αν θα υπάρξουν βροχοπτώσεις μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου, προκειμένου να βοηθήσει τις καλλιέργειες. Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική παραγωγή αναμένεται να κινηθεί από τους 160.000 έως τους 200.000 τόνους, από 140.000 τόνους που ήταν την περίοδο 2023-2024.
Σύμφωνα με τους μεταποιητές ελαιολάδου, εφόσον επιβεβαιωθεί το θετικό σενάριο των 200.000 τόνων, η τιμή θα υποχωρήσει στο ράφι στα 8-9 ευρώ το λίτρο από τα 12-13 ευρώ που είναι σήμερα. Ωστόσο, σύμφωνα με τους παραγωγούς, αν η παραγωγή κινηθεί στους 160.000 τόνους, η τιμή του θα παραμείνει στα σημερινά υψηλά επίπεδα.
ΠΙΝΑΚΑΣ: Η ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΙΜΩΝ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΤΟΝ ΙΟΥΛΙΟ
| ΠΡΟΪΟΝΤΑ | ΕΤΗΣΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΙΜΗΣ |
| Ελαιόλαδο | +57% |
| Κακάο-Σοκολάτες | +17% |
| Χυμοί φρούτων | +15% |
| Τσάι | +10% |
| Νωπά ψάρια | +8% |
| Δημητριακά για πρωινό | +7% |
| Λαχανικά | +3,5% |
| Ζάχαρη | -19% |
| Φρούτα | -9% |
| Αλεύρι | -9% |
| Γάλα εβαπορέ | -8,5% |
| Αλλα βρώσιμα έλαια | -8,5% |
| Κατεψυγμένα θαλασσινά | -6,5% |
| Παιδικές τροφές | -3% |
| Κατεψυγμένα ψάρια | -2,5% |
| Φρέσκο γάλα | -2,5% |
| Μαργαρίνες | -2,5% |
| Κατεψυγμένα λαχανικά | -2,5% |
| Ρύζι | -2% |
| Τυριά | -2% |
| Παγωτά | -2% |
| Αβγά | -1% |
