Τι είναι, πώς λειτουργούν, ποιους αφορούν, ποια τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις εργαζομένων και εργοδοτών
Γεγονός είναι πλέον οι συμβάσεις απασχόλησης κατά παραγγελία
Οι συμβάσεις δηλαδή εκείνες με τις οποίες τίθεται ένα πλαίσιο εντός του οποίου (και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις) ο εργοδότης έχει τη δυνατότητα να καλέσει τον εργαζόμενο να παρέχει τις υπηρεσίες του – εφόσον παραστεί σχετική ανάγκη. Στις συγκεκριμένες συμβάσεις δεν υφίσταται (εξ ολοκλήρου ή ως επί το πλείστον) σταθερό ωράριο.
Θα πρέπει, όμως, ταυτόχρονα:
1 Η εργασία να παρέχεται μέσα σε προκαθορισμένες ημέρες και ώρες αναφοράς.
2Ο εργαζόμενος να έχει ειδοποιηθεί προ ευλόγου χρόνου (όχι μικρότερου των 24 ωρών – κατά κανόνα) από τον εργοδότη για την ανάθεση της εργασίας με συγκεκριμένο τρόπο: εγγράφως, με SMS, με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή με άλλον πρόσφορο τρόπο.
Εφόσον οι δύο ανωτέρω προϋποθέσεις δεν πληρούνται σωρευτικά, ο εργαζόμενος δικαιούται να αρνηθεί την ανάληψη εργασίας.
Ευέλικτες μορφές
Οι νέες συμβάσεις ελαστικής εργασίας (άρθρο 10 νόμου 5053/2023) προστίθενται στη βεντάλια των ευέλικτων μορφών απασχόλησης που θα μπορούν να επιλέγουν εργαζόμενοι και εργοδότες για περιστασιακές ή έκτακτες ανάγκες που μέχρι πρότινος γινόταν χωρίς κανόνες και τις περισσότερες φορές τέτοια απασχόληση ήταν αδήλωτη.
Διευκρινίζεται ότι ο εργαζόμενος ο οποίος θα υπογράψει σύμβαση για κατά παραγγελία απασχόληση θα λαμβάνει εγγυημένη αμοιβή, η οποία θα ανέρχεται στο 25% των ωρών που απασχολήθηκε σε μηνιαία βάση. Ενας εργαζόμενος σε επιχείρηση που δεν μπορεί λόγω της φύσης της εργασίας του να γνωρίζει το ωράριο απασχόλησης κάθε μέρα θα μπορεί να συνάπτει σύμβαση κατά παραγγελία με τις εκτιμώμενες ώρες απασχόλησης του μήνα, με προκαθορισμένη αμοιβή για το 25% της απασχόλησης και με πρόβλεψη για υπερωριακή αμοιβή.
Η εγγυημένη αμοιβή σημαίνει ότι αν για παράδειγμα η σύμβαση κατά παραγγελία προβλέπει 100 ώρες τον μήνα και ο εργαζόμενος απασχοληθεί τελικά 20 ώρες θα πληρωθεί τουλάχιστον για εργασία 25 ωρών που αντιστοιχεί στην εγγυημένη αμοιβή για το 25% της απασχόλησης, δηλαδή 100 Χ 0,25=25 ώρες.
Η εργασία θα παρέχεται εντός προκαθορισμένων ωρών και ημερών αναφοράς, τις οποίες ο εργοδότης υποχρεωτικά θα πρέπει εξ υπαρχής να έχει γνωστοποιήσει στον εργαζόμενο.
Ο εργαζόμενος θα πρέπει να έχει ειδοποιηθεί από τον εργοδότη για την ανάθεση της εργασίας εγγράφως ή με γραπτό μήνυμα μέσω κινητού τηλεφώνου (SMS) ή με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή με άλλον πρόσφορο τρόπο, σε εύλογο χρόνο που δεν μπορεί να είναι μικρότερος των 24 ωρών πριν από την ανάληψη της εργασίας, πλην περιπτώσεων που δικαιολογούν αντικειμενικά μικρότερο χρόνο προειδοποίησης, τον οποίο ο εργοδότης γνωστοποιεί στον εργαζόμενο.
Στην περίπτωση που η εργασία που ανατίθεται με σύμβαση κατά παραγγελία ακυρωθεί με υπαιτιότητα του εργοδότη, τότε ο εργαζόμενος θα πληρώνεται – αποζημιώνεται με το αντίστοιχο ωρομίσθιο για όλες τις ώρες εργασίας που δεν του ανατέθηκαν.
Αν δηλαδή ένας εργαζόμενος κληθεί από εργοδότη να εργαστεί για 10 ώρες ένα Σαββατοκύριακο σε επιχείρηση εστίασης, αλλά τελικά ο εργοδότης τον ενημερώσει ότι δεν θα τον χρειαστεί, ο εργαζόμενος θα πληρωθεί κανονικά το 10ωρο.
Προστατευτικές δικλίδες
Διασφαλιστικές, προστατευτικές δικλίδες αποτελούν οι εξής παρακάτω:
Ο εργαζόμενος δικαιούται να αρνηθεί την ανάληψη εργασίας. Σε αυτή την περίπτωση απαγορεύεται οποιαδήποτε δυσμενής διάκριση σε βάρος του εργαζομένου από τον εργοδότη.
Αν οποιαδήποτε χρονική στιγμή και πάντως πριν από την ανάληψη της εργασίας ο εργοδότης ακυρώσει την ανάθεσή της, ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση που αντιστοιχεί στο ημερομίσθιο της εργασίας που δεν του ανατέθηκε.
Tα συμβαλλόμενα μέρη υποχρεούνται να συμφωνούν έναν ελάχιστο αριθμό αμειβόμενων ωρών εργασίας, αλλιώς η σύμβαση κατά παραγγελία είναι άκυρη.
Εφαρμόζονται όλες οι προστατευτικές για τον εργαζόμενο διατάξεις που συνδέονται με τη σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας του και ειδικά για την υπερεργασία, την υπερωρία και τον χρόνο ημερήσιας ανάπαυσης
Οι συμβάσεις κατά παραγγελία θα αναγγέλλονται στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και θα παρακολουθούνται από τους εργαζομένους μέσω της εφαρμογής MyErgani app.
Ο έλεγχος της εργασίας κατά παραγγελία θα διενεργείται από την Επιθεώρηση Εργασίας και για όποιες παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας θα επιβάλλονται τα αντίστοιχα προβλεπόμενα πρόστιμα.
Στο ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ
Ο εργοδότης πρέπει να αναγγέλλει στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ το καθεστώς της εργασίας, αλλά συμπληρωματικά πρέπει να δηλώνει και τα εξής:
Α. Το σύνολο των μηνιαίων συμφωνημένων ωρών απασχόλησης.
Β. Τις ημέρες και ώρες αναφοράς εντός των οποίων δύναται να παρασχεθεί η συμφωνηθείσα εργασία.
Γ. Τον αριθμό των εγγυημένων αμειβόμενων ωρών ανά μήνα, που δεν μπορεί να υπολείπεται του ¼ των συμφωνημένων ωρών.
Δ. Την αμοιβή που καταβάλλεται για τις εγγυημένες αμειβόμενες ώρες αλλά και την αμοιβή που καταβάλλεται για την εργασία που πραγματοποιείται επιπρόσθετα ή πέραν των εγγυημένων αυτών ωρών, εφόσον έχει συμφωνηθεί ανώτερη αμοιβή.
Ε. Την ελάχιστη περίοδο εντός της οποίας ο εργοδότης οφείλει να ειδοποιήσει τον εργαζόμενο πριν από την ανάθεση εργασίας. Η περίοδος αυτή δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 24 ωρών, πλην των περιπτώσεων που δικαιολογούν αντικειμενικά μικρότερο χρόνο προειδοποίησης.
ΣΤ. Την προθεσμία εντός της οποίας ο εργοδότης δύναται να ακυρώσει την ανάθεση εργασίας.
Πηγή: ΟΤ
