Με αφορμή την επίθεση της 16χρονης μαθήτριας σε 15χρονη μέσα σε σχολείο στην Κυψέλη, το ET Magazine του Eleftherostypos.gr βάζει στο μικροσκόπιο την ενδοσχολική βία, αναδεικνύει τις βαθύτερες αιτίες ενός χρόνιου φαινομένου, ενώ σκιαγραφεί μία δέσμη λύσεων από την πλευρά της κοινωνίας προκειμένου να μειωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο αυτή η μάστιγα.
Η σύμβουλος ψυχικής υγείας κα Χριστίνα Δημητρέλη αναφέρει ότι πρόκειται για ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο και η έξαρση των τελευταίων χρόνων μόνο τυχαία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί.
Όπως μας τόνισε η κα Δημητρέλη: «Η ένταση και η ωριμότητα που παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια στην σχολική βία δεν είναι τυχαία. Πρόκειται για πολυπαραγοντικό φαινόμενο, όπου συνυπάρχουν συσσωρευμένο ψυχικό φορτίο στα παιδιά και στους εφήβους, (όπως άγχος, θυμός, ματαίωση, αίσθημα αδικίας). Τα παιδιά συχνά βρίσκονται χωρίς επαρκείς διεξόδους έκφρασης. Επίσης, επικρατεί έλλειμμα συναισθηματικής αγωγής και δεξιοτήτων διαχείρισης συγκρούσεων, τόσο στο σχολείο όσο και στο οικογενειακό περιβάλλον. Ένας επιπλέον παράγοντας που οδηγεί στην έξαρση του φαινομένου είναι η κανονικοποίηση της βίας μέσω της καθημερινής έκθεσης σε βίαιες εικόνες που προέρχονται από το ψηφιακό περιβάλλον είτε από τα μέσα ενημέρωσης. Επιπροσθέτως, η αποδυνάμωση των ορίων και των συνεπειών, με αποτέλεσμα ο θυμός να εκτονώνεται παρορμητικά και χωρίς φόβο αναστολής. Σημαντικό ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν αδιάγνωστα προβλήματα ψυχικής υγείας, ενώ η κλιμάκωση σε ακραίες πράξεις, όπως η χρήση όπλων, συνδέεται συχνά με αίσθημα απώλειας ελέγχου και αποπροσωποίησης του άλλου.».
Ποιοι όμως είναι υπεύθυνοι για να διαμορφώσουν σωστά τον ψυχισμό ενός παιδιού;
Η κα Δημητρέλη απάντησε: «Η οικογένεια και οι παιδαγωγοί αποτελούν τους βασικούς ρυθμιστές της ψυχικής υγείας ενός του παιδιού. Η οικογένεια διαμορφώνει το πρώτο πλαίσιο ασφάλειας, ορίων και συναισθηματικής σύνδεσης. Η έλλειψη σταθερότητας, η παραμέληση, η υπερβολική αυστηρότητα ή η απουσία ουσιαστικής επικοινωνίας εντείνουν την συναισθηματική δυσφορία. Οι εκπαιδευτικοί λειτουργούν ως δευτερογενη πρότυπα. Η στάση τους απέναντι στην διαφορετικότητα, στην σύγκρουση και στην πειθαρχία επηρεάζει άμεσα την αυτό εικόνα και την συμπεριφορά των μαθητών. Όταν η οικογένεια και το σχολείο δεν συνεργάζονται, δημιουργούνται κενά φροντίδας που τα παιδιά συχνά καλύπτουν με δυσλειτουργικούς τρόπους.».
Με δεδομένο ότι ζούμε στην εποχή των social media η σύμβουλος ψυχικής υγείας τόνισε ότι: «Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης λειτουργούν συχνά ως πολλαπλασιαστής της βίας, Όχι ως γενεσιουργός αιτία.»
Συγκεκριμένα ανέφερε: «Ενισχύουν την έκθεση σε επιθετικά πρότυπα, την κουλτούρα της σύγκρισης και της δημόσιας διαπόμπευσης. Μειώνουν την ενσυναίσθηση, καθώς η βία ασκείται χωρίς άμεση επαφή με τις συνέπειες. Δημιουργούν συνθήκες διαρκούς ψυχολογικής πιέσης και ανάγκη επιβεβαίωσης.»
Με αφορμή την απαγόρευση της χρήσης των social media σε παιδιά ηλικίας κάτω των 16 ετών στην Αυστραλία, επεσήμανε ότι: «Η πρακτική της Αυστραλίας μπορεί θεωρηθεί προστατευτικό μέτρο, όχι όμως η λύση στο πρόβλημα. Χωρίς παράλληλη εκπαίδευση στην ψηφιακή ωριμότητα και ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας, ο αποκλεισμός από μόνος του δεν αρκεί.».
Κατά πόσο όμως η κοινωνία μπορεί να προστατεύσει την εξάπλωση ενός τέτοιου φαινομένου;
«Εκτός από τις θεσμικές παρεμβάσεις, είναι αναγκαίο να τεθούν σαφείς κοινωνικές και παιδαγωγικές κόκκινες γραμμές, όπως μηδενική ανοχή στην βία χωρίς στιγματισμό του παιδιού, έγκαιρη αναγνώριση προειδοποιητικών συμπεριφορών και άμεση παραπομπή σε ειδικούς, σαφή όρια στην γλώσσα, στην συμπεριφορά και στην χρήση ψηφιακών μέσων, ενίσχυση της κουλτούρας αναφοράς δηλαδή να μιλάμε χωρίς φόβο, συλλογική ευθύνη σχολικής κοινότητας και γονέων».
Ωστόσο, η κυρία Δημητρέλη στάθηκε στο γεγονός ότι πλέον πολλά κορίτσια εμφανίζονται να ασκούν βία με τη χρήση ή μη «όπλων» σε συνομίληκές τους. «Η αύξηση περιστατικών όπου πρωταγωνιστούν άτομα θηλυκού γένους δε σημαίνει ότι ξαφνικά τα κορίτσια έγιναν πιο βίαια, αλλά ότι αλλάζουν οι κοινωνικοί ρόλοι και οι τρόποι έκφρασης του θυμού. Τα κορίτσια εκτίθενται πλέον στις ίδιες πιέσεις, προσδοκίες και επιθετικά πρότυπα με τα αγόρια.
Μειώνονται οι παραδοσιακοί τρόποι έμμεσης επιθετικότητας και εμφανίζονται πιο άμεσες μορφές βίας. Υπάρχει συχνά εσωτερικευμένος θυμός, που εκρήγνυται όταν δεν βρίσκει λεκτική η συναισθηματική διέξοδο. Το φαινόμενο αυτό υπογραμμίζει ότι η σχολική βία δεν είναι ζήτημα φύλου, αλλά ψυχικής ανθεκτικότητας, σχέσεων και κοινωνικού πλαισίου» κατέληξε.
Πηγή: Ελεύθερος Τύπος
