Τραμπ και Πούτιν βγάζουν το Κίεβο από την πολεμική εξίσωση – Το σενάριο για εκεχειρία τριών φάσεων

Ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και εξωτερικής πολιτικής, Άγγελος Συρίγος, αναλύει στο CNN Greece, την θέση του Κιέβου στις διαπραγματεύσεις για τον τέλος του Ουκρανικού πολέμου, όπως και τους κινδύνους που πιθανόν να αντιμετωπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση το επόμενο διάστημα.

Σημειώνεται ότι πριν καν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις, το Κίεβο βρίσκεται σε μία πολύ δύσκολη θέση, ιδιαίτερα αν συνυπολογίσει κανείς ότι την ίδια μέρα που επικοινώνησαν οι δύο ηγέτες, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ, δήλωσε σε σύνοδο των υπουργών Αμύνης του ΝΑΤΟ, ότι η ένταξη της Ουκρανίας στη συμμαχία είναι «ανέφικτη» και ότι η επιστροφή των κατεχόμενων από τη Ρωσία εδαφών στο Κίεβο είναι «αυταπάτη».

«Η Ουκρανία υποχωρεί σε όλα τα μέτωπα»

Ερωτηθείς για την θέση της Ουκρανίας στις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου, ο Άγγελος Συρίγος τονίζει ότι:

«Τον Οκτώβριο του 2024, ο Ζελένσκι παρουσίασε ένα σχέδιο νίκης, το οποίο βασιζόταν στην αύξηση της αμυντικής βοήθειας από τη Δύση, γεγονός που επέτρεπε στην χώρα να κερδίσει έδαφος στο ανατολικό τμήμα της χώρας και ακολούθως να διαπραγματευθεί από ευνοϊκότερη θέση.

Στην πραγματικότητα εδώ και αρκετό καιρό η Ουκρανία υποχωρεί σε όλα τα μέτωπα χάνοντας παράλληλα μεγάλο αριθμό στρατευμένων. Το μοναδικό διαπραγματευτικό του χαρτί είναι μια περιοχή στο Κουρσκ εντός των ρωσικών εδαφών.

Στην ουσία, η πρόταση του Ουκρανού προέδρου προς τους Ρώσους είναι να ανταλλάξουν εδάφη. Δεν φαίνεται όμως να βρίσκει ευήκοα ώτα για τον πολύ απλό λόγο ότι ο Πούτιν διαπραγματεύεται απευθείας με τον Τραμπ για το μέλλον της Ουκρανίας.»

«Σε ρόλο παρατηρητή η Ευρώπη»

Σε ό,τι αφορά την θέση της Ευρώπης στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ο καθηγητής τονίζει ότι «η Ευρώπη που στήριξε στρατιωτικά και οικονομικά την Ουκρανία από την πρώτη ημέρα της ρωσικής εισβολής είναι πλέον απλός παρατηρητής των εξελίξεων.

Τους μεγαλύτερους κινδύνους πλέον τους αντιμετωπίζει η Ουκρανία, η οποία πληροφορείται πλέον από τις ειδήσεις το μέλλον της. Πολλές φορές έχει συμβεί να έχουμε τον λεγόμενο «πόλεμο δι’ αντιπροσώπων». Σπανίως, όμως, μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου έχουμε απευθείας διαπραγματεύσεις μεγάλων δυνάμεων που αφορούν σε τρίτη χώρα».

Σχετικά με τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στην Ρωσία

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι G7 έχουν επιβάλλει στην Ρωσία πλήθος πακέτων κυρώσεων στο πετρέλαιο, στο φυσικό αέριο και σε Ρώσους ολιγάρχες, με στόχο να πλήξουν την οικονομία της χώρας.

Ερωτηθείς σχετικά με το αν θα υπάρξει ελάφρυνση των κυρώσεων, σε περίπτωση υπογραφής της συμφωνίας, ο διεθνολόγος τόνισε ότι «αν υπογραφεί συνθήκη ειρήνης μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας, τότε σίγουρα θα οδηγηθούμε και σε διακοπή των κυρώσεων».

Τέλος, ο ίδιος υπογραμμίζει ότι «το ερώτημα είναι τι θα γίνει, εάν βρεθούμε σε μια ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ ειρήνης και πολέμου, με μια εκεχειρία η οποία θα παγώσει τη σύγκρουση στο χρόνο όπως συμβαίνει από το 1953 μέχρι σήμερα με τη Βόρεια και τη Νότια Κορέα».

Το σχέδιο των τριών φάσεων

Σύμφωνα με πληροφορίες του CNN Greece, μεταξύ των προτάσεων που εξετάζονται είναι και ένα σχέδιο, στην βάση της συμφωνίας Ισραήλ – Χαμάς, που προβλέπει τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία σε τρεις φάσεις.

Η πρώτη φάση του σχεδίου προβλέπει την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία για έξι εβδομάδες. Κατά την διάρκεια της εκεχειρίας οι δυνάμεις της Ρωσίας θα αποσυρθούν στην περιοχή του Ντονέτσκ, ενώ παράλληλα θα γίνει σταδιακή ελάφρυνση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Μόσχα.

Οι διαπραγματεύσεις για την δεύτερη φάση της συμφωνίας θα ξεκινήσουν άμεσα και θα περιλαμβάνουν την διαπραγμάτευση για τα εδάφη της Ουκρανίας που βρίσκονται υπό ρωσική κατοχή, την μόνιμη κατάπαυση του πυρός και την αποχώρηση του ρωσικού στρατού.

Η τρίτη φάση θα περιλαμβάνει την έναρξη της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας, με την βοήθεια, τόσο των ΗΠΑ, όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο φόβος της Ευρώπης

Η «μακρά και παραγωγική» τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ και του Ρώσου ομολόγου του, Βλαντίμιρ Πούτιν, προκάλεσε την αντίδραση των Ευρωπαίων, τόσο στο ΝΑΤΟ, όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Μετά την αρχική αμηχανία, οι Ευρωπαίοι ηγέτες διεμήνυσαν ότι η Ουκρανία και η Ευρώπη δεν πρέπει να αποκοπούν από οποιαδήποτε διαπραγμάτευση γίνεται για τον τερματισμό του πολέμου.

Απαντώντας στις αντιδράσεις αυτές, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ, κατά την συνεδρίαση των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ, τόνισε ότι οι προσπάθειες του Τραμπ να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία «σίγουρα δεν έχουν ως σκοπό να προδώσουν» το Κίεβο.

Ακόμη, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ υπογράμμισε ότι δεν είναι ρεαλιστικό για την Ουκρανία να ανακτήσει όλα τα εδάφη της ή να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ.

Είπε επίσης ότι η Ευρώπη πρέπει τώρα να αρχίσει να παρέχει το «συντριπτικό μέρος του μεριδίου» της βοήθειας προς την Ουκρανία και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα αναπτύξουν στρατεύματα ως εγγύηση ασφαλείας στο πλαίσιο οποιασδήποτε συμφωνίας.

«Οποιαδήποτε συμφωνία πίσω από την πλάτη μας δεν θα λειτουργήσει»

Οι Ευρωπαίοι, τόσο στο ΝΑΤΟ όσο και στην ΕΕ, αγωνίζονται να ακουστούν, καθώς ο Τραμπ επικεντρώνεται στην επίτευξη συμφωνίας με τον Πούτιν για να τερματιστεί η άσκοπη – όπως είπε – αιματοχυσία στην Ουκρανία.

Η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κάγια Κάλλας δήλωσε ότι «οποιαδήποτε συμφωνία πίσω από την πλάτη μας δεν θα λειτουργήσει», ενώ πρόσθεσε ότι «ο κατευνασμός επίσης πάντα αποτυγχάνει. Έτσι, η Ουκρανία θα συνεχίσει να αντιστέκεται και η Ευρώπη θα συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία».

Οι σύμμαχοι έχουν αγαπήσει την αρχή «Καμία διευθέτηση στην Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία». Αυτό θα μπορούσε τώρα να επεκταθεί σε «…χωρίς την Ουκρανία και την Ευρώπη».

Έξι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γερμανίας, δήλωσαν το βράδυ της Τετάρτης σε μια κοινή δήλωση πανικού: «Ανυπομονούμε να συζητήσουμε την πορεία προς τα εμπρός μαζί με τους Αμερικανούς συμμάχους μας…. Η Ουκρανία και η Ευρώπη πρέπει να είναι μέρος κάθε διαπραγμάτευσης».

Μιλώντας στο CNNi την Πέμπτη, ο Λιθουανός υπουργός Άμυνας Ντοβίλ Σακαλιένε σημείωσε ότι η Ευρώπη παρείχε στην Ουκρανία 125 δισεκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια πέρυσι (μεγάλο μέρος της οποίας ήταν οικονομική υποστήριξη) και οι ΗΠΑ 88 δισεκατομμύρια δολάρια, «οπότε νομίζω ότι κερδίσαμε μια θέση στο τραπέζι».

Ο Σακαλιένε και οι συνάδελφοί της από τη Βαλτική, στα σύνορα με τη Ρωσία, είναι ιδιαίτερα ανήσυχοι για την τροπή των γεγονότων. Είπε ότι υπάρχει μια σκληρή επιλογή:

«Είτε θα αποφασίσουμε να πέσουμε στην ψευδαίσθηση ότι ο κ. Τραμπ και ο κ. Πούτιν θα βρουν μια λύση για όλους μας, και αυτό θα ήταν μια θανάσιμη παγίδα, είτε θα αγκαλιάσουμε, ως Ευρώπη, τη δική μας οικονομική, χρηματοπιστωτική και στρατιωτική ικανότητα». Ο Σακαλιένε αναγνώρισε ότι ιστορικά οι ΗΠΑ «πλήρωναν για την ασφάλειά μας. Και αυτό πρέπει να διορθωθεί».

Γιάννης Κουτρουμπής

Πηγή: cnn.gr