Το Σάββατο 11-01-2025 πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στο Ηράκλειο, ημερίδα με θέμα « Δίκαιη ενεργειακή μετάβαση και κατανομή του ηλεκτρικού χώρου στην Κρήτη» . Όπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση “η Κρήτη βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο της ενεργειακής μετάβασής της.
Η δίκαιη κατανομή του ηλεκτρικού χώρου δεν αποτελεί μόνο τεχνική υπόθεση, αλλά και κοινωνική πρόκληση. Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι οι Δήμοι, οι ενεργειακές κοινότητες ευρείας βάσης, οι συνεταιρισμοί, οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις και οι πολίτες της Κρήτης θα συμμετέχουν ισότιμα και θα ωφελούνται από την ενεργειακή ανάπτυξη του νησιού.
Στην ημερίδα έγινε σαφής η κοινή θέση όλων των φορέων της Κρήτης κατά της κατάληψης του ενεργειακού χώρου της Κρήτης και υπέρ της ανάληψης δράσης για την ενεργειακή δημοκρατία. Με βάση τα παραπάνω, έχει εξαχθεί Κοινό Ψήφισμα
Συμπεράσματα – Αποφάσεις
Οι κάτωθι συνδιοργανωτές της ημερίδας:
- Περιφέρεια Κρήτης
- Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κρήτης
- Μινώα Ενεργειακή Κοινότητα
- Δέσμη Ενεργειακών Κοινοτήτων
- Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, Τμήμα Ανατολικής Κρήτης
- Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, Τμήμα Δυτικής Κρήτης
- Εμπορικό – Βιομηχανικό Επιμελητήριο Ηρακλείου
- Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, Παράρτημα Κρήτης
- Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης
- Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδας, Τμήμα Ανατολικής Κρήτης
με το πέρας της ημερίδας, καταλήγουν ομόφωνα στο ακόλουθο κείμενο συμπερασμάτων και αποφάσεων:
- Αναγνωρίζεται το εύλογο και το δίκαιο της αξίωσης, ώστε ο ενεργειακός χώρος στην Κρήτη να διανεμηθεί κατά προτεραιότητα στους πολίτες και στους φορείς της και, συγκεκριμένα, προτείνεται τουλάχιστον το 70% αυτού να διανεμηθεί στους πολίτες της Κρήτης (οικιακές καταναλώσεις), στους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις και στις ενεργειακές κοινότητες ευρείας βάσης.
- Για να γίνει εφικτό το ανωτέρω και άμεσα, είναι απαραίτητη η απόρριψη των αιτήσεων αδειών παραγωγής αιολικών πάρκων μεγάλου μεγέθους, οι οποίες παραμένουν υπό διαδικασία αξιολόγησης για παραπάνω από 12 έτη, καταλαμβάνοντας γεωγραφικό χώρο και παραβιάζοντας σωρεία σχετικών διατάξεων στην κείμενη νομοθεσία αναφορικά με τα χρονικά διαστήματα αξιολόγησης τέτοιων αιτήσεων.
- Για τον ίδιο λόγο επιβάλλεται και η ανάκληση των δύο αδειών παραγωγής αιολικών πάρκων μεγάλου μεγέθους στην Κρήτη, που με την πρωτοφανή και απαράδεκτη νομοθετική ρύθμιση του άρθρου 100 του Νόμου 4821 / 2021 παρατάθηκε η διάρκειά τους, καθώς και με το άρθρο 29 του Ν. 5054/2024, προκαλώντας το κοινό αίσθημα και καταστρατηγώντας ταυτόχρονα το κοινό συμφέρον των πολιτών της Κρήτης, της Χώρας, αλλά και τους νόμους της ελεύθερης αγοράς, καθώς και κάθε έννοια αξιοκρατίας, ισονομίας και δικαιοσύνης.
- Καλούνται οι ίδιοι φορείς των ανωτέρω αναφερόμενων αδειών και υπό αξιολόγηση αιτήσεων, επιδεικνύοντας στοιχειώδη σεβασμό στην αξιοπρέπεια του Κρητικού Λαού και στην Ιστορία και τη συνεισφορά της Κρήτης στην Ελλάδα και την Ευρώπη, να ανακαλέσουν από μόνοι τους τις εν λόγω άδειες, να αποσύρουν τις υπό αξιολόγηση αιτήσεις και να απέχουν οριστικά στο μέλλον από οποιαδήποτε παρόμοια προσπάθεια καθολικής δέσμευσης και μονοπώλησης του ενεργειακού πλούτου του νησιού.
- Εκφράζεται η αντίθεσή μας στην κατασκευή των MEGA φωτοβολταϊκών πάρκων, και μάλιστα με την απαράδεκτη προτεραιότητα Α, με δεδομένη πλέον την υπερκάλυψη των στόχων ακόμη και μέχρι το 2040. Τα έργα αυτά αφαιρούν τον ηλεκτρικό χώρο από τις μικρές επιχειρήσεις, το λαό της Κρήτης και τους φορείς εκπροσώπησής του.
- Αναγνωρίζεται η ανάγκη εξυγίανσης του θεσμού των ενεργειακών κοινοτήτων στην Ελλάδα, με κατάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις που θα αποτρέψουν την καπήλευση και τον εκφυλισμό του θεσμού.
- Προς την κατεύθυνση αυτή, αναγνωρίζεται η ανάγκη θέσπισης της έννοιας των ενεργειακών κοινοτήτων ευρείας βάσης, ως οι Κοινότητες εκείνες με περισσότερα από 100 μέλη, που έχουν να επιδείξουν τεκμηριωμένο έργο και σχεδιασμό προς την κατεύθυνση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και με σαφή αναπτυξιακό και κοινωνικό προσανατολισμό. Προτείνεται η θέσπιση ιδιαίτερου μητρώου ενεργειακών κοινοτήτων ευρείας βάσης, ενώ θα πρέπει να τους δοθεί απόλυτη αδειοδοτική προτεραιότητα (προτεραιότητα Α) και να εισαχθούν ευέλικτα και ισχυρά χρηματοδοτικά εργαλεία. Πολλώ δε μάλλον, όταν συμμετέχουν σε αυτές ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού και επιχειρήσεις αυτών και επιχειρήσεις κοινής ωφελείας (ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ κλπ).
- Ζητείται να τεθεί και πάλι σε ισχύ η δυνατότητα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σταθμών εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού, αποκλειστικά για ευάλωτα νοικοκυριά, για δημοτικές υποδομές και για ενεργειακές κοινότητες ευρείας βάσης.
- Ζητείται να αρθεί ο περιορισμός υποχρεωτικής τήρησης αποθεματικών ύψους 80% για έργα ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, αποκλειστικά για τις ενεργειακές κοινότητες ευρείας βάσης.
- Ζητείται να αποσυρθεί η χρηματοδότηση του προγράμματος «Απόλλων» από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, ύψους 100.000.000 €, που αναφέρονται σε ενεργειακές κοινότητες. Οι πόροι αυτοί θα πρέπει να διατεθούν προς τις πραγματικές ενεργειακές κοινότητες ευρείας βάσης, μέσω διαμόρφωσης ανοιχτής αξιολογικής διαδικασίας επιλογής έργων που θα προταθούν από αυτές.
- Ζητείται η άρση του χαρακτηρισμού του ηλεκτρικού δικτύου της Κρήτης ως «κορεσμένο» σε σχέση με την εγκατάσταση σταθμών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Το ηλεκτρικό δίκτυο της Κρήτης, μετά την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Πελοποννήσου από το 2021, παύει να υφίσταται ως αυτόνομο ηλεκτρικό σύστημα. Παρόλα αυτά, ακόμα υπόκειται στους περιορισμούς ενός αυτόνομου ηλεκτρικού συστήματος ως προς την εγκατάσταση σταθμών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Επίσης, εξετάζοντας τους Υποσταθμούς ΥΤ/ΜΤ της Κρήτης σύμφωνα με την ψηφιακή πλατφόρμα του ΔΕΔΔΗΕ από τους 19 Υποσταθμούς ΥΤ/ΜΤ, μόνο οι 3 είναι κορεσμένοι ή κοντά στο όριο του κορεσμού. Επομένως, αθροίζοντας το περιθώριο στάθμης βραχυκύκλωσης και το θερμικό όριο κάθε υποσταθμού, η διαθεσιμότητα του ηλεκτρικού δικτύου της Κρήτης ξεπερνάει τα 1.000 MVA.
- Ζητείται η αύξηση αδειοδοτήσεων εγκατάστασης σταθμών ΑΠΕ με τη μέθοδο του zero feed-in. Με τη μέθοδο του zero feed-in ενισχύεται η αυτοπαραγωγή και η ιδιοκατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς να εγείρεται ζήτημα κορεσμού του ηλεκτρικού δικτύου, λόγω της μη έγχυσης ενέργειας σε αυτό.
- Καλείται η ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας όπως αποδεχθεί τις ανωτέρω θέσεις, προστατεύοντας την Κρήτη και τα ελληνικά νησιά από τη δημιουργία ενεργειακών μονοπωλίων, αναγνωρίζοντας και αποδεχόμενη το δεδομένο ότι πραγματική οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη με μοχλό την ενεργειακή μετάβαση μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την ευρεία συμμετοχή των πολιτών και των φορέων του εκάστοτε νησιωτικού ή γεωγραφικού διαμερίσματος.
- Αποφασίζεται να συσταθεί επιτροπή εκπροσώπησης των συνδιοργανωτών φορέων, με τη διακομματική συμμετοχή των πολιτικών εκπροσώπων μας στη Βουλή και στην Αυτοδιοίκηση, η οποία εξουσιοδοτείται να χρησιμοποιήσει κάθε νόμιμο μέτρο, για την υλοποίηση των ανωτέρω στόχων και επίσης να δημοσιευτεί το παρόν στα μέσα επικοινωνίας.”
