Πώς «φτάσαμε το 2025 να μας “χτυπάει” μια υπόθεση που είναι γνωστή από το 2020;». Σ’ αυτό το ερώτημα συνοψίζεται ο προβληματισμός του Μαξίμου τις τελευταίες δέκα ημέρες. Πώς αφέθηκε το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ να επωαστεί κάτω από τη «μύτη» της κυβέρνησης; Από την απάντηση που δίνεται σ’ αυτό το ερώτημα εξαρτάται και η μέθοδος απεγκλωβισμού που θα δοκιμαστεί.
Τι έφταιξε
Οι εκδοχές που έχουν πέσει στο τραπέζι των κλειστών συσκέψεων στο Μέγαρο Μαξίμου είναι τρεις:
Πρώτον, ομολογείται πλέον πως το ζήτημα υποτιμήθηκε, όπως είχε γίνει μετά τις εκλογές του 2023 και με το θέμα των Τεμπών. Τα προειδοποιητικά σήματα για τα κενά στο σύστημα των επιδοτήσεων αντιμετωπίζονταν σαν «διαχρονικές αρρυθμίες» – σαν ένα πρόβλημα ρουτίνας και όχι σαν μια Λερναία Υδρα συστημικής διαφθοράς που θα «δάγκωνε» κάποια στιγμή και την κυβέρνηση.
Δεύτερον, όσες φορές η κυβέρνηση άγγιξε το θέμα, το προσέγγισε με τη λογική της τήρησης ισορροπιών. Οι «καμπάνες» που είχαν χτυπήσει οι κ. Βάρρας και Σημανδράκος αντιμετωπίστηκαν συμβιβαστικά και κατευναστικά. Χαρακτηριστικό είναι πως, μετά την καταγγελτική επιστολή προς το Μαξίμου τον Δεκέμβριο του 2023, εκείνος που οδηγήθηκε σε παραίτηση ήταν ο καταγγέλλων κ. Σημανδράκος και όχι ο καταγγελλόμενος υπουργός Λευτέρης Αυγενάκης, με τον οποίον ο πρώην πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ είχε έρθει σε ρήξη.
Τρίτον, στην κυβέρνηση πιστεύουν πως οι προσπάθειες εξυγίανσης που έγιναν, ασχέτως αν δεν ευοδώθηκαν, δεν αναδείχθηκαν όπως θα έπρεπε, με αποτέλεσμα να έχει παγιωθεί η άποψη πως «η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα». Η πρόσφατη απόφαση για την ενοχή επτά κατηγορουμένων με την κατηγορία της πλημμεληματικής απάτης εις βάρος της Ε.Ε. σχετικά με τη λήψη αγροτικών επιδοτήσεων δείχνει, σύμφωνα με το Μαξίμου, πως έγιναν προσπάθειες οι οποίες ωστόσο αποδείχθηκαν αποσπασματικές, όπως παραδέχτηκε και ο πρωθυπουργός.
Πρώτη σφυγμομέτρηση
Ο γέγονε, γέγονε. Το ερώτημα πώς μπορεί να ανατραπεί η εικόνα που έχει δημιουργηθεί, είναι το βασικότερο που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση. Από την περασμένη Δευτέρα, οπότε οι παραιτήσεις των κυβερνητικών στελεχών είχαν πλέον εμπεδωθεί στην κοινή γνώμη, διεξάγεται για λογαριασμό του Μαξίμου μια σφυγμομέτρηση. Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν πως το σημαντικότερο για τους πολίτες είναι το οικονομικό κόστος του σκανδάλου να μη μετακυλιστεί στους φορολογουμένους. Ετσι εξηγείται ότι οι συσκέψεις μέσα στην εβδομάδα για το πώς θα επιστραφούν όσο το δυνατόν πιο άμεσα τα «κλεμμένα» είναι συνεχείς, με την ΑΑΔΕ να πιάνει δουλειά ξεκινώντας από τους ΑΦΜ που εισέπραξαν τις υψηλότερες επιδοτήσεις. Η διαδικασία δεν είναι πάντως τόσο εύκολη, όχι μόνο τεχνικά, αλλά και ουσιαστικά, καθώς, όπως ομολογούν πηγές από την Κρήτη, τα χρήματα που πιστώθηκαν παρανόμως «έχουν διαχυθεί σε πολλά επίπεδα» (αυτοί που φαίνονται να τα έχουν εισπράξει δεν είναι πάντοτε και αυτοί που όντως τα καρπώθηκαν). Εφόσον ζητηθούν, ελλοχεύει ο κίνδυνος βεντέτας, αφού ήδη στην Κρήτη οι απειλές και τα αλληλοκαρφώματα έχουν αρχίσει να εκδηλώνονται.
Για την κυβέρνηση, πάντως, η επιστροφή των χρημάτων αποτελεί το σημαντικότερο «κλειδί» για να περιορίσει το πολιτικό κόστος. Χαρακτηριστικό είναι πως στη μέτρηση που «τρέχει» αυτή την εβδομάδα, το ποσοστό που θεωρεί τη «διαφθορά σημαντικό θέμα» έχει ανέβει από το 2% στο 14%, δείχνοντας ότι στην κοινωνία ενισχύεται η πεποίθηση πως η κυβέρνηση δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το συγκεκριμένο «έλλειμμα». Παράλληλα, η επιστροφή των χρημάτων που καταβλήθηκαν παρανόμως καταγράφεται ως το νούμερο ένα αίτημα της κοινωνικής πλειοψηφίας. Εκεί αναμένεται να δώσει βάρος η κυβέρνηση από την εβδομάδα που έρχεται, καθώς πολιτικά δεν φαίνεται να επωμίζεται κόστος συγκρίσιμο με την υπόθεση των Τεμπών, αφού ούτε το ΠΑΣΟΚ δείχνει να ανεβαίνει ούτε τα αντισυστημικά κόμματα –δηλαδή η Ελληνική Λύση και η Πλεύση Ελευθερίας– έχουν αντίστοιχη άνοδο με του περασμένου Φεβρουαρίου. «Επειδή όμως πρόκειται για ένα θέμα διαφθοράς, αν δεν κινηθούμε άμεσα τότε το πολιτικό κόστος μπορεί να το δούμε σε δεύτερο χρόνο», επισημαίνει κυβερνητική πηγή, προσθέτοντας πως ένα δεύτερο rebound, αμέσως μετά τα Τέμπη, θα ήταν πολύ δυσκολότερο από το πρώτο.
Στο παρασκήνιο
Μια παράπλευρη, αθέατη παράμετρος της υπόθεσης του ΟΠΕΚΕΠΕ, που ακόμη δεν έχει προσμετρηθεί, είναι ο παρασκηνιακός αναβρασμός στην κοινοβουλευτική ομάδα και ευρύτερα στις τάξεις της κυβέρνησης. Τις τελευταίες ημέρες τα ερωτήματα και ο προβληματισμός βουλευτών, αλλά και υπουργών, για τη διαχείριση της υπόθεσης πληθαίνουν: Γνώριζε το Μαξίμου για τις νόμιμες επισυνδέσεις στα δικά του στελέχη; Πώς γίνεται να διορίστηκαν υφυπουργοί βουλευτές που ήταν υπό παρακολούθηση και είχαν βρεθεί εκτεθειμένοι;
«Αν το Μαξίμου αιφνιδιάστηκε για ένα θέμα που ερευνάται σχεδόν μία 5ετία, σημαίνει πως υπάρχει ελλιπής οργάνωση», έλεγαν πολλοί από αυτούς, προσθέτοντας πως στις πρόσφατες κρίσεις των γενικών γραμματέων αποφασίστηκε ο κ. Στρατάκος να παραμείνει, κάτι που επιβεβαιώνει «έλλειψη γνώσης της πραγματικής κατάστασης, για να το πω κομψά», όπως έλεγε υφυπουργός της κυβέρνησης.
Τα ερωτήματα είναι εύλογα, με το Μαξίμου να τα αποκρούει, δίνοντας την απάντηση πως η εξέλιξη της υπόθεσης αποδεικνύει ότι οι κατηγορίες της αντιπολίτευσης περί «καθεστώτος» είναι εντελώς αστήρικτες και οι Αρχές παρακολουθούσαν στελέχη της Ν.Δ. επί κυβέρνησης Ν.Δ.
Πείθει αυτή η εξήγηση; Η απάντηση είναι όχι. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η Κ.Ο. τις τελευταίες ημέρες βρίσκεται σε αναστάτωση και δεν έχει ενιαία γραμμή ούτε για την επικείμενη πρόταση του ΠΑΣΟΚ για την παραπομπή των πρώην υπουργών Βορίδη και Αυγενάκη σε Προανακριτική. Χαρακτηριστικό είναι ότι άλλοι βουλευτές δείχνουν πλέον μεγάλη απροθυμία να υποστηρίξουν συναδέλφους τους για «θέματα διαφθοράς με τα οποία δεν έχουμε καμία σχέση». Ενδεικτικά, ομάδα βουλευτών έλεγε σε πηγαδάκι ότι συμπεριφορές «τύπου Αυγενάκη» δεν έχουν καμία πρόθεση να τις υποστηρίξουν.
«Ολοι φυλακή»;
Αλλοι πάντως δίνουν έμφαση στον κίνδυνο άκριτης ποινικοποίησης της πολιτικής ζωής. «Απορώ ποιος θα θέλει να γίνει ξανά υπουργός και να μπλέκει με το παραμικρό, βάζοντας την υπογραφή του», έλεγε «γαλάζιος» βουλευτής σε συζήτηση με συναδέλφους του, τονίζοντας πως στο τέλος «όλοι θα ζητάνε να μπούμε φυλακή».
Ολα τα παραπάνω δημιουργούν μια περίπλοκη κατάσταση στην πράξη. Χαρακτηριστικότερη η περίπτωση του Μάκη Βορίδη, για τον οποίο βουλευτές σημειώνουν πως δεν προκύπτουν ποινικές ευθύνες από τα μέχρι τώρα δεδομένα και τυχόν παραπομπή του θα «άνοιγε κερκόπορτα». Αντιθέτως υπάρχουν άλλοι, όπως ο Στέλιος Πέτσας ο οποίος τοποθετήθηκε δημόσια για το θέμα, που λένε πως το μοντέλο Τριαντόπουλου δεν μπορεί να εφαρμόζεται κατά το δοκούν.
Στο Μαξίμου πάντως επιφυλάσσονται, λέγοντας πως η κάθε περίπτωση θα εξεταστεί ξεχωριστά, δείχνοντας πως είναι άλλη η περίπτωση του Βορίδη και άλλη του Αυγενάκη, του οποίου η θέση βάσει της δικογραφίας δείχνει πιο επιβαρυμένη.
Ενα άλλο σημείο κριτικής από τους βουλευτές είναι οι συνεχείς φήμες για πιθανές νέες δικογραφίες και εμπλοκή νέων προσώπων στην υπόθεση. Αυτό το «μαρτύριο της σταγόνας πρέπει να αντιμετωπιστεί», λένε, με τα πυρά να φτάνουν μέχρι το Μαξίμου. Γίνεται όμως αυτό; Στο Μαξίμου υποστηρίζουν πως δεν μπορούν να διαχειριστούν κάτι που δεν ελέγχουν. «Το αν θα έρθει νέα δικογραφία για τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τι θα περιλαμβάνει δεν εξαρτάται από εμάς», αναφέρει κυβερνητική πηγή, συστήνοντας υπομονή για ένα θέμα που, όπως φαίνεται, «ακόμη βράζει».
Ανησυχία για τη μάχη της Κρήτης
Με δεδομένο ότι το επίκεντρο του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι στην Κρήτη, η κυβέρνηση θα βρεθεί το αμέσως επόμενο διάστημα αντιμέτωπη και με έναν πολιτικό γρίφο στο νησί, που ξεδιπλώνεται σε δύο επίπεδα: Το πρώτο είναι ο κίνδυνος «βεντέτας» μεταξύ όσων ανήκαν «στο κύκλωμα», καθώς θα στενεύει ο ποινικός κλοιός και θα εντείνεται η προσπάθεια να ανακτηθούν τα χρήματα από εκείνους που φέρονται να τα έχουν εισπράξει – ακόμη κι αν δεν κατέληξαν όλα στις τσέπες τους. Το ενδεχόμενο αυτό ήδη δημιουργεί «μια τοξικότητα στο νησί», όπως ομολογεί τοπικός βουλευτής. Η τοξικότητα αυτή θα μεταφερθεί όμως και σε δεύτερο επίπεδο.
Οι έλεγχοι πλέον στην Κρήτη θα είναι εξαντλητικοί και σε συνδυασμό με τον υπαρκτό κίνδυνο μείωσης της πίτας των επιδοτήσεων μπορεί να επηρεάσουν ακόμη και εκείνους που δεν παρανόμησαν. Οπως ομολογεί η ίδια πηγή, η ανησυχία στο νησί είναι ήδη έκδηλη για το θέμα αυτό, που μπορεί να εξελιχθεί σε νέα, ακόμη μεγαλύτερη, εστία τριβής στρέφοντας ίσως και μέρος της τοπικής κοινωνίας κατά της Ν.Δ.
Τα παραπάνω δεν λέγονται δημόσια ακόμη, αλλά ήδη στριφογυρίζουν στο μυαλό των τοπικών βουλευτών, οι οποίοι γνωρίζουν πως θα έρθουν αντιμέτωποι με αντιδράσεις, καθώς ήδη στο νησί αναπτύσσεται μια αίσθηση πως «στοχοποιείται η Κρήτη».
Η Κρήτη στις τελευταίες εκλογές έγινε για πρώτη φορά «γαλάζια», δίνοντας ισχυρή ώθηση στη Ν.Δ. στον δρόμο για την αυτοδυναμία. Στο Μαξίμου θεωρούν δεδομένο πως τα ποσοστά του 2023 δεν θα επιτευχθούν ξανά, με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ να αφήνει έντονο το αποτύπωμά του.
Πηγή: Καθημερινή
Διαβάστε ακόμη: Στο ναρκοπέδιο του ΟΠΕΚΕΠΕ ο Μητσοτάκης! Όλοι εναντίον όλων στο Μαξίμου…
