Ανησυχία προκαλούν τα αυξανόμενα μεταναστευτικά κύματα από τη Λιβύη προς την Κρήτη – Διπλωματικές και στρατιωτικές κινήσεις σε εξέλιξη
Σταθερή και αποτρεπτική στάση στο μεταναστευτικό ζήτημα υιοθετεί η ελληνική κυβέρνηση, θέτοντας σε εφαρμογή ένα αυστηρό σχέδιο ελέγχου των θαλάσσιων μεταναστευτικών ροών προς την Κρήτη και τη Γαύδο, με έμφαση στη χρήση της λεγόμενης «συνταγής Έβρου». Η στρατηγική αυτή στοχεύει στην αποτροπή παγίωσης ενός νέου μεταναστευτικού διαδρόμου που ελέγχεται από διακινητικά κυκλώματα, κυρίως μέσω Ανατολικής Λιβύης.
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε το θέμα στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συντονισμό με την Ιταλίδα Πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι, επισημαίνοντας την ανάγκη κοινής ευρωπαϊκής αντίδρασης. Η πρόταση έτυχε θετικής ανταπόκρισης από τους Ευρωπαίους ηγέτες, οι οποίοι αναγνωρίζουν την απειλή μιας νέας μεταναστευτικής κρίσης.
Πολεμικά πλοία σε ρόλο αποτροπής
Στο πλαίσιο του σχεδίου αποτροπής, η Ελλάδα έχει αποστείλει πολεμικά πλοία σε διεθνή ύδατα κοντά στις λιβυκές ακτές. Αν και δεν ενδείκνυνται για επιχειρήσεις παρεμπόδισης λόγω του μεγέθους τους, η παρουσία τους λειτουργεί ως αποτρεπτικός παράγοντας. Παράλληλα, τα πλοία αναλαμβάνουν και ρόλο συντονισμού με τις λιβυκές αρχές, μεταφέροντας πληροφορίες για ύποπτες κινήσεις που εντοπίζονται στα ραντάρ τους, ώστε να προλαμβάνεται ο απόπλους σκαφών μεταναστών.
Η κυβέρνηση επιδιώκει την εμπλοκή και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αυτή την προσπάθεια, τόσο σε επίπεδο χρηματοδότησης όσο και παροχής τεχνικής βοήθειας προς τις αφρικανικές χώρες, αλλά και για την ενίσχυση των διαδικασιών επιστροφής. Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με το Πρώτο Θέμα, αναμένεται επίσκεψη ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας στην Τρίπολη, με τη συμμετοχή εκπροσώπων από την Ελλάδα, την Ιταλία και τη Μάλτα.
Πίεση από την Αίγυπτο και νέα μεταναστευτική πραγματικότητα
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στη συνεργασία με την Αίγυπτο, καθώς καταγράφεται ραγδαία αύξηση των μεταναστών που προέρχονται από τη χώρα. Ο κ. Μητσοτάκης έκανε λόγο για «μαστίγιο και καρότο», αναφερόμενος σε πιθανή παροχή ευρωπαϊκής στήριξης σε τρίτες χώρες με αντάλλαγμα τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών.
Ραγδαία αύξηση αφίξεων στην Κρήτη
Η κατάσταση στην Κρήτη έχει πλέον ξεπεράσει τα όρια διαχείρισης. Από την αρχή του έτους έως και τις 24 Ιουνίου, στο νησί έχουν φτάσει 7.044 μετανάστες, αριθμός υπερδιπλάσιος σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα πέρυσι (1.968 άτομα). Το ποσοστό αυτό είναι δυσανάλογα υψηλό για το μέγεθος και τις υποδομές της Κρήτης.
Το 95% των αφιχθέντων είναι άνδρες ηλικίας 18-35 ετών, ενώ οι γυναίκες και τα παιδιά δεν ξεπερνούν το 5%. Επιπλέον, το 70% είναι Αιγύπτιοι, ενώ το υπόλοιπο 30% προέρχεται κυρίως από το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές. Μόλις ένα μικρό ποσοστό αφορά πρόσφυγες από το εμπόλεμο Σουδάν.
Χαμηλό προσφυγικό προφίλ – Υψηλά ποσοστά απορρίψεων
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το 98% των αφιχθέντων δεν διαθέτει προσφυγικό προφίλ, καθώς οι χώρες προέλευσης τους (Αίγυπτος, Πακιστάν, Μπανγκλαντές) θεωρούνται «ασφαλείς». Ως αποτέλεσμα, η πλειονότητα των αιτήσεων ασύλου απορρίπτεται και δρομολογούνται διαδικασίες επιστροφής.
Όσοι παραλαμβάνονται από τις λιμενικές αρχές της Κρήτης μεταφέρονται στη δομή της Μαλακάσας, όπου κατατίθενται οι αιτήσεις ασύλου. Κατόπιν, ανάλογα με το προφίλ τους, οι αιτούντες μετακινούνται σε άλλες δομές ανά τη χώρα.
Πρόταση Κικίλια για διακρατική συμφωνία
Ο Υπουργός Ναυτιλίας, Βασίλης Κικίλιας, πρότεινε μέσω δήλωσής του στο «ΘΕΜΑ» την προώθηση διακρατικής συμφωνίας με τη Λιβύη, που θα επιτρέπει στο Λιμενικό Σώμα να επιχειρεί σε διεθνή ύδατα κοντά στις λιβυκές ακτές, ενισχύοντας την πρόληψη απόπλου σκαφών με μετανάστες.
Παρά την πρόσφατη κάμψη στις αφίξεις (κανένα περιστατικό το τελευταίο τετραήμερο), η γενική εικόνα προκαλεί εύλογη ανησυχία στην κυβέρνηση, που αναζητά συντονισμένες και πολυεπίπεδες λύσεις προτού δημιουργηθεί μια νέα δομική μεταναστευτική κρίση.
