Το ενδεχόμενο για νέα μέτρα στήριξης με τη μορφή της μείωσης φόρων για επιχειρήσεις ανοίγουν από τώρα για την άνοιξη στελέχη της κυβέρνησης και η ΤτΕ, αφού η εκτέλεση του προϋπολογισμού δημιουργεί θετικές προσδοκίες για τη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου άνω του 1 δισ. ευρώ και νέα περιθώρια για αύξηση των πρωτογενών δαπανών.
Πρώτος ανοίγει το ενδεχόμενο ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης. Ενώ πριν από τον προϋπολογισμό τόνιζε σε όλους τους τόνους ότι τα περιθώρια για νέα μέτρα έχουν εξαντληθεί με τη φορολογική μεταρρύθμιση και τις εισοδηματικές ενισχύσεις που εξαγγέλθηκαν στη ΔΕΘ και εφαρμόζονται σταδιακά, σε πρόσφατη συνέντευξή του, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, είπε: «Η κυβέρνηση έχει δείξει ότι όταν δημιουργείται δημοσιονομικός χώρος, τον επιστρέφει στην κοινωνία με τρόπο στοχευμένο και δίκαιο. Η απάντηση είναι ναι, εφόσον υπάρχουν πραγματικά και μόνιμα δημοσιονομικά περιθώρια».
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, στην ενδιάμεση έκθεσή του για την οικονομία, επεσήμανε το γεγονός ότι τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα συμβαδίζουν και με τη βελτίωση των κυκλικά προσαρμοσμένων πρωτογενών πλεονασμάτων (από όπου προκύπτουν και οι οροφές της αύξησης δαπανών κάθε έτους), τα οποία είναι οριακά αυξημένα στο 2,9% από 2,8% το 2025 και στο 2,2% από 2,1% για το 2026. Η έκθεση σε άλλο σημείο τονίζει ότι τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα δημιουργούν χώρο για νέες στοχευμένες παρεμβάσεις, αναφέρει ο Ελεύθερος Τύπος.
Στην ίδια κατεύθυνση και τα μηνύματα από την εκτέλεση που προϋπολογισμού. Μέχρι στιγμής, για το 10μηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου έχουν βεβαιωθεί επιπλέον έσοδα από φοροδιαφυγή ύψους 475 εκατ. ευρώ, ποσό που επισημαίνει και στην τριμηνιαία έκθεση το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής. Για το 11μηνο υπάρχουν εκτιμήσεις ότι τα επιπλέον έσοδα από φοροδιαφυγή αυξάνονται σε 550-580 εκατ. ευρώ. Με δεδομένο ότι ο Δεκέμβριος και ο Ιανουάριος είναι μήνες υψηλής κατανάλωσης, η υπέρβαση των εσόδων από φοροδιαφυγή μπορεί να φτάσει και τα 800 εκατ. ευρώ. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι τα επιπλέον έσοδα από τη φοροδιαφυγή λειτουργούν μειωτικά για τις οροφές αύξησης των πρωτογενών δαπανών. Το 2024 είχε συμφωνηθεί να έχουμε αύξηση δαπανών κατά 2,6%. Ωστόσο τα πρόσθετα έσοδα ύψους 2 δισ. από τη μείωση της φοροδιαφυγής μείωσαν αντί να αυξήσουν τις δαπάνες της προηγούμενης χρονιάς κατά 0,2%.
Σενάρια
Την ερχόμενη άνοιξη είναι πιθανό, λόγω υψηλότερου πρωτογενούς πλεονάσματος, να δημιουργηθεί νέος δημοσιονομικός χώρος ύψους 1,8-2 δισ. ευρώ, από τον οποίο θα μπορούν να διατεθούν για νέα μέτρα περίπου 800-900 εκατ. ευρώ. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Για το διάστημα 2025-2028 η σωρευτική αύξηση των δαπανών φτάνει τα 16 δισ. ευρώ.
Αρα εκτός από τα 10 δισ. που έχουν διατεθεί μέσω και των επιπλέον μέτρων ύψους 1,1 δισ. ευρώ για φέτος (επιστροφή ενοικίου, επίδομα 250 ευρώ σε συνταξιούχους) και των μέτρων 1,76 δισ. ευρώ που δρομολογήθηκαν για το 2026, η Ελλάδα έχει περιθώριο αύξησης των δαπανών κατά 6 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2028. Αν η κυβέρνηση θελήσει να πάρει νέα μέτρα από τον Απρίλιο, θα πρέπει να χρησιμοποιήσει εκ των προτέρων τη συγκράτηση δαπανών ισόποσα με τις δαπάνες της για το 2027 και το 2028.
