Νανόχηνες, γερανοί και άλλα σπάνια πουλιά, σε αυξημένους πληθυσμούς, διαχειμάζουν φέτος στον σημαντικό ελληνικό υγρότοπο
Μικρές ευχάριστες εκπλήξεις παρατηρούνται φέτος στον υγρότοπο της Κερκίνης. Η πιο αισιόδοξη είδηση είναι ότι οι νανόχηνες, το πιο σπάνιο και πιο απειλούμενο αναπαραγόμενο είδος χήνας στην Ευρώπη, έφτασαν φέτος στην περιοχή τις 143 -σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού τους- και θα ξεχειμωνιάσουν εκεί και μόλις 4-5 βρίσκονται σε άλλα μέρη.
Ο συγκεκριμένος αριθμός αποτελεί ρεκόρ δεκαετιών, αφού είναι ο μέγιστος του είδους σε μία συγκεκριμένη περιοχή. «Είναι το πιο απειλούμενο υδρόβιο πουλί αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη και είμαστε πολύ χαρούμενοι καταρχάς γιατί πήγε πολύ καλά η αναπαραγωγή τους στον Αρκτικό Κύκλο αλλά και γιατί προτιμούν μαζικά την Κερκίνη όπου βρίσκουν τροφή και ασφάλεια», λέει στην «Κ» η Ελισάβετ Ζαγκλέ, υπεύθυνη των προγραμμάτων για τους υγρότοπους στην Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.
Εκτός από τις νανόχηνες όμως, τουλάχιστον 200 γερανοί -επίσης σπάνιο είδος- μετρήθηκαν και παρατηρήθηκαν να τρέφονται φέτος στα υγρολίβαδα της Κερκίνης. Και μέσα σε όλα αυτά, έκανε πριν από λίγες εβδομάδες πρώτη εμφάνιση στη λίμνη και ένα χελιδονόγλαρο, που είναι από τα πιο σπάνια είδη πουλιών στην Ευρώπη, το οποίο αναπαράγεται στην αρκτική τούνδρα.
«Αυτό ήταν πολύ σημαντικό γιατί ήταν η πρώτη παρατήρηση του είδους στη χώρα μας», λέει ο Θεόδωρος Ναζιρίδης, Συντονιστής του Εθνικού Πάρκου Κερκίνης Σερρών και προσθέτει: «Αυτά τα πουλιά τα αποκαλούμε “τα παραπλανημένα”, επειδή κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους χάνουν τον προορισμό τους λόγω των συνθηκών – ισχυροί άνεμοι ή άλλες κακές καιρικές συνθήκες. Ετσι αναγκάζονται να ακολουθήσουν άλλες ομάδες πουλιών που συναντούν στον δρόμο τους και να αλλάξουν περιοχές μετανάστευσης. Κάπως έτσι έφτασε εδώ και ο χελιδονόγλαρος».
Από τον Αρκτικό Κύκλο στη Μακεδονία
Οσον αφορά τη μεγάλη φετινή «επιτυχία» με τις 143 νανόχηνες, κάθε χρόνο το σπάνιο υδρόβιο πτηνό, κάνει ένα μακρύ ταξίδι από τον Αρκτικό κύκλο, όπου αναπαράγεται, μέχρι τη Μακεδονία για να διαχειμάσει και ύστερα να επιστρέψει στα πάτρια εδάφη.
«Φέτος, είχαμε έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς νανόχηνων των τελευταίων 20 ετών. Πέρυσι, ήταν 80-86, ενώ υπήρξε και χρονιά που είχαν πέσει στους 75».
«Φέτος, είχαμε έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς των τελευταίων 20 ετών. Πέρυσι, ήταν 80-86, ενώ υπήρξε και χρονιά που είχαν πέσει στους 75» εξηγεί εμφανώς χαρούμενος ο κ. Ναζιρίδης. Οι πρώτες νανόχηνες φτάνουν στη λίμνη από 10 έως 25 Σεπτεμβρίου και μένουν εκεί μέχρι τέλος Φεβρουαρίου ή τέλος Μαρτίου.
Γιατί προτιμούν τα πουλιά την Κερκίνη
Σύμφωνα με τον κ. Ναζηρίδη, η Κερκίνη είναι η παραγωγικότερη λίμνη της χώρας και αυτός είναι και ένας από τους βασικότερους λόγους που οδηγεί μεγάλο αριθμό πτηνών να διαχειμάζουν εκεί.
Ροδοπελεκάνοι στη λίμνη Κερκίνη / Φωτ. Κώστας Παπαδόπουλος
«Τον Απρίλιο και τον Οκτώβριο έχουμε στη λίμνη σχεδόν κάθε μέρα από 2.000 έως 3.000 ροδοπελεκάνους, οι οποίοι σταθμεύουν για λίγες ημέρες στην περιοχή και έπειτα συνεχίζουν το ταξίδι τους. Το φθινόπωρο προς Αφρική, την άνοιξη προς τις ευρωπαϊκές χώρες όπου αναπαράγονται», περιγράφει ο κ. Ναζηρίδης.
«Τον Απρίλιο και τον Οκτώβριο έχουμε στη λίμνη σχεδόν κάθε μέρα από 2.000 έως 3.000 ροδοπελεκάνους, οι οποίοι σταθμεύουν για λίγες ημέρες στην περιοχή και έπειτα συνεχίζουν το ταξίδι τους».
Σταχτογερανοί στη λίμνη Κερκίνη / Φωτ. Κώστας Παπαδόπουλος
Εξηγώντας γιατί τα πουλιά αγαπούν την Κερκίνη λέει: «Αν συνυπολογίσουμε και τα υπόλοιπα πουλιά που ξεχειμωνιάζουν εδώ, τους κορμοράνους για παράδειγμα ή τους ερωδιούς, βλέπουμε ότι αυτή η προτίμηση υπάρχει, γιατί καταρχάς τα πτηνά νιώθουν εδώ ασφάλεια, από την άποψη ότι δεν κινδυνεύουν από το κυνήγι. Γι’ αυτό και σχεδόν όλες οι νανόχηνες μαζεύτηκαν εδώ τον φετινό χειμώνα, ενώ παλιότερα διασκορπίζονταν σε διάφορους υγρότοπους. Το ότι ως τώρα ο χειμώνας είναι ήπιος έχει βοηθήσει σε αυτή την καλή εικόνα».
Η κ. Ζαγκλέ αναφέρει σε αυτό το σημείο πως τόσο πολύ καλύπτονται οι νανόχηνες από τις συνθήκες που επικρατούν στην Κερκίνη, που έχουν αρχίσει να εγκαταλείπουν άλλους υγρότοπους στην Ελλάδα όπως τη λίμνη Σμαρίδα, τη Κορώνεια αλλά και το Δέλτα του Εβρου. Οπως λέει χαρακτηριστικά «ειδικά το Δέλτα, οι νανόχηνες το επισκέπτονται αισθητά λιγότερο τα τελευταία χρόνια. Πέρυσι, έμειναν εκεί μόνο για τρεις ημέρες. Αυτό μπορεί να συμβαίνει για διάφορους λόγους. Εικάζουμε πως ένας είναι η αναστάτωση ή η όχληση που ενδεχομένως τους προκαλεί το κυνήγι σε αυτή την περιοχή, ένας άλλος μπορεί να είναι η αλμυρότητα της λίμνης ή να υπάρχει μια υποβάθμιση στα υγρολίβαδα».
«Κάναμε εντατική ενημέρωση στους κατοίκους και στους κυνηγούς της ευρύτερης περιοχής. Η νανόχηνα μοιάζει πολύ με την ασπρομέτωπη χήνα και αν το πουλί είναι σε πτήση μπορούν να συμβούν ατυχήματα, όπως κι έχουν συμβεί στο παρελθόν. Η λαθροθηρία μέσα στη λίμνη αντιμετωπίστηκε σημαντικά».
Η κ. Ζαγκλέ τονίζει πως η συστηματική δουλειά που έχει γίνει στην Κερκίνη παίζει εξίσου σημαντικό ρόλο. «Τα προγράμματα της Ορνιθολογικής για τις νανόχηνες “τρέχουν” από το 2011. Κάναμε εντατική ενημέρωση στους κατοίκους και στους κυνηγούς της ευρύτερης περιοχής. Η νανόχηνα μοιάζει πολύ με την ασπρομέτωπη χήνα και αν το πουλί είναι σε πτήση μπορούν να συμβούν ατυχήματα, όπως κι έχουν συμβεί στο παρελθόν. Η λαθροθηρία μέσα στη λίμνη αντιμετωπίστηκε σημαντικά. Εκτός από τους ανθρώπους του ΟΦΥΠΕΚΑ που εργάζονται στο πάρκο και δείχνουν μεγάλη ευαισθησία στο θέμα, η Ορνιθολογική έχει και εθελοντές στη λίμνη οι οποίοι παρακολουθούν συστηματικά τις νανόχηνες. Ολα τα παραπάνω έχουν παίξει τον ρόλο τους».
Ο παράγοντας της κλιματικής αλλαγής
Το ότι τα είδη που διαχειμάζουν για μικρότερο ή μεγαλύτερο διάστημα στην Κερκίνη είναι ολοένα και περισσότερα, οφείλεται σε έναν βαθμό σύμφωνα με τον κ. Ναζηρίδη και στην κλιματική αλλαγή. Οι αλλαγές σε χρήση γης όπως και η υποβάθμιση διάφορων τόπων λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων, εξαναγκάζει τα πουλιά να εγκαταλείπουν ορισμένες περιοχές και να προτιμούν άλλες, καθώς εκεί μπορούν να βρουν εύκολα τροφή.
Πηγή: kathimerini.gr
