Τον συντονισμό ενός νέου πανευρωπαϊκού δικτύου με αντικείμενο τη μελέτη και την πρόγνωση των ακραίων δασικών πυρκαγιών αναλαμβάνει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ). Πρόκειται για τη δράση με τίτλο «European Network on Extreme Fire Behavior» (NERO), η οποία επιλέχθηκε πρόσφατα να χρηματοδοτηθεί από το διακυβερνητικό οργανισμό COST (European Cooperation in Science and Technology) για τα επόμενα 4 έτη (2023 – 2027). Τον συντονισμό και την εποπτεία της δράσης NERO, εκπροσωπώντας το ΕΑΑ και την Ελλάδα, θα αναλάβει ο Δρ. Θοδωρής Μ. Γιάνναρος, εντεταλμένος ερευνητής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) και μέλος της μονάδας ΜΕΤΕΟ με εξειδίκευση στον τομέα της Πυρομετεωρολογίας.
«Η φιλοδοξία και η καινοτομία αυτού του δικτύου είναι ότι θα προσπαθήσουμε να φέρουμε κοντά τους επιστήμονες-ερευνητές με τους επαγγελματίες που είναι είτε οι πυροσβέστες είτε οι άνθρωποι που ασχολούνται με την Πολιτική Προστασία. Όσοι δηλαδή εν δυνάμει μπορούν να δράσουν στο πεδίο μιας δασικής πυρκαγιάς, όλοι αυτοί έρχονται μαζί από την αρχή στο δίκτυο. Το 25% των συμμετεχόντων των μελών μας είναι επαγγελματίες, οπότε στην ουσία θέλουμε να φέρουμε κοντά την επιστήμη με την πράξη, να δούμε τι γνωρίζουμε, τι δεν γνωρίζουμε για τις δασικές πυρκαγιές, με στόχο να καταλάβουμε και να κατανοήσουμε καλύτερα. Στη συνέχεια αυτή την γνώση που θα κερδίσουμε να την μεταφράσουμε σε νέα εργαλεία, νέες υπηρεσίες, οι οποίες θα βοηθήσουν να έχουμε μία πιο ασφαλή αντιμετώπιση, μια πιο αποδοτική αντιμετώπιση αυτών των συμβάντων», επισημαίνει στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο συντονιστής του δικτύου, εντεταλμένος ερευνητής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) και μέλος της μονάδας ΜΕΤΕΟ Δρ. Θοδωρής Μ. Γιάνναρος. «Δεν θέλουμε να παράγουμε γνώση για τη γνώση. Θέλουμε να φέρουμε στο ίδιο τραπέζι και τους ανθρώπους που είναι στο πεδίο και διαχειρίζονται μέσα σε μία φωτιά την ίδια τη φωτιά. Εμείς θέλουμε μαζί με τους ανθρώπους που είναι στο πεδίο να δούμε τις ανάγκες τους και μαζί να παράξουμε τα εργαλεία που χρειάζονται», σημειώνει.
Η δράση NERO στοχεύει στην προώθηση της επιστημονικής γνώσης για τις ακραίες δασικές πυρκαγιές και την ανάπτυξη νέων προγνωστικών εργαλείων και υπηρεσιών, ικανών να υποστηρίξουν την αποδοτικότερη και ασφαλέστερη διαχείριση αυτών των συμβάντων.
Ειδικότερα, μέσα σε αυτό το πλαίσιο, εντάσσεται η αντιμετώπιση πέντε βασικών προκλήσεων:
Ο συντονισμός της βασικής έρευνας για τις ακραίες δασικές πυρκαγιές σε διεθνές επίπεδο.
Η μεταφορά των αποτελεσμάτων της βασικής έρευνας στο πεδίο διαχείρισης και αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών με την μορφή προγνωστικών εργαλείων/υπηρεσιών.
Η εδραίωση ουσιαστικής συνεργασίας μεταξύ ερευνητών/επιστημόνων και επαγγελματιών (πχ, πυροσβεστικές υπηρεσίες) για την από κοινού παραγωγή νέας γνώσης και καινοτόμων εργαλείων/υπηρεσιών.
Η ενίσχυση της ικανότητας διαχείρισης των ακραίων δασικών πυρκαγιών μέσα από συντονισμένες και βελτιωμένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες και δράσεις τεχνικής κατάρτισης.
Η ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών και του κοινού για τις ακραίες δασικές πυρκαγιές.
«Ο δικός μας ο ρόλος ως Αστεροσκοπείο Αθηνών και ο δικός μου ο ρόλος ως συντονιστής του δικτύου είναι στην ουσία να συντονίσουμε όλη την ερευνητική προσπάθεια που γίνεται στην Ευρώπη επάνω στις ακραίες δασικές πυρκαγιές, κι αυτό επεκτείνεται σε όλα τα επίπεδα διότι όταν μιλάμε για ακραίες δασικές πυρκαγιές μιλάμε για ένα πολυπαραγοντικό πρόβλημα. Θα προσπαθήσουμε να φέρουμε στο τραπέζι όλους τους παίκτες που ασχολούνται με το συγκεκριμένο αντικείμενο ούτως ώστε να μπορέσουμε να προωθήσουμε την επιστημονική γνώση», υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Γιάνναρος.
Στη δράση NERO συμμετέχουν ήδη από τη φάση της υποβολής της πρότασης 22 ευρωπαϊκές χώρες, ο Καναδάς και οι ΗΠΑ, ενώ τη δράση υποστηρίζουν ενεργά με τη συμμετοχή τους το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Προγνώσεων Καιρού (European Centre for Medium-range Weather Forecasts – ECMWF) και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Δασών (European Forest Institute – EFI). Όπως εξηγεί ο κ. Γιάνναρος το δίκτυο είναι ανοιχτό και αναμένεται η συμμετοχή και άλλων χωρών και άλλων ερευνητών.
«Η μεγάλη ομοιότητα των ακραίων δασικών πυρκαγιών είναι ότι ξεπερνούν τις δυνατότητες διαχείρισης οποιουδήποτε πυροσβεστικού μηχανισμού. Ακόμη και των πλέον εξελιγμένων και σύγχρονων. Σε επίπεδο βασικής έρευνας εμείς συντονίζοντας τις προσπάθειες πολλών ερευνητών από όλη την Ευρώπη θα προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε ποιες είναι εκείνες οι συνθήκες που οδηγούν στην εκδήλωση αυτών των φαινομένων», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Γιάνναρος.
«Η υλοποίηση της δράσης NERO έρχεται σε μία χρονική περίοδο όπου οι ακραίες δασικές πυρκαγιές τείνουν να μετατραπούν σε μία νέα κανονικότητα, καθώς συμβαίνουν με ολοένα μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση. Απέναντι σε αυτή την πρόκληση, η μονάδα ΜΕΤΕΟ του ΕΑΑ αποσκοπεί μέσα από τη δράση NERO στην εδραίωση μίας νέας ευρωπαϊκής κουλτούρας που θα εκτείνεται πέρα από το διαμοιρασμό εναέριων και επίγειων μέσων δασοπυρόσβεσης, προχωρώντας στην κατεύθυνση της αποδοτικής ανταλλαγής εμπειρογνωμοσύνης και γνώσης μεταξύ των κρατών. Συνδέοντας την επιστήμη με την πράξη, η δράση NERO φιλοδοξεί να σπάσει στεγανά που μέχρι σήμερα κρατούν σε μεγάλο βαθμό απομονωμένες τις δύο κοινότητες, συνεισφέροντας έτσι στην ενίσχυση της απόδοσης και της ασφάλειας των επιχειρήσεων διαχείρισης και αντιμετώπισης των ακραίων δασικών πυρκαγιών », σημειώνει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.
Η έναρξη των εργασιών της δράσης NERO αναμένεται μεταξύ Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου 2023. Περισσότερες πληροφορίες για το πλαίσιο υλοποίησης της δράσης NERO είναι διαθέσιμες στο σύνδεσμο: https://www.cost.eu/actions/CA22164/
Ιωάννα Καρδάρα
Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ
