Μειωμένες εμφανίζονται οι επαναλαμβανόμενες επισκέψεις σε παραλίες και περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλους, από τους επισκέπτες στα Χανιά, όπως προκύπτει από τα συμπεράσματα της Έρευνας Τουρισμού του Παρατηρητηρίου Τουρισμού Δυτικής Κρήτης.

Επίσης στα σχόλια της έρευνας επισημαίνεται “το φαινόμενο της τουριστικής συμφόρησης αποτελεί μία από τις ανησυχητικές αρνητικές παρατηρήσεις και για φέτος. Η υπερβολική ροή επισκεπτών σε εμβληματικές τοποθεσίες, συνιστά εχθρό της αυθεντικής εμπειρίας,  ένα από τα βασικά κριτήρια επιλογής της δυτ. Κρήτης από ολοένα και περισσότερους ταξιδιώτες.”

Ολόκληρη η έρευνα:

Η φετινή αύξηση, σε σχέση με το 2023, οφείλεται κυρίως από τους μη Σκανδιναβούς, οι οποίοι σημειώνουν ποσοστό αύξησης ίσο με 11%, ενώ η αύξηση των Σκανδιναβών ανήλθε στο 4%.

Ειδικότερα από τους Σκανδιναβούς, τη μεγαλύτερη αύξηση σημειώνουν οι Νορβηγοί με 8% και ακολουθούν Δανοί και Φινλανδοί με ποσοστά αύξησης 6% και 4%, αντίστοιχα. Αντίθετα, μείωση καταγράφουν οι Σουηδοί κατά 2%, καταλαμβάνοντας την έκτη θέση επί των συνολικών αφίξεων. Γενικά, παρατηρούμε ότι οι Σκανδιναβοί σταθεροποιούνται κοντά στο 35% επί των συνολικών αφίξεων μετά την εποχή του κορονοϊού, όταν πριν το ποσοστό τους είχε εδραιωθεί γύρω στο 50%. Το γεγονός αυτό δεν σημαίνει ότι οι αφίξεις των Σκανδιναβών μειώνονται, αλλά ότι οι αφίξεις των μη Σκανδιναβών αυξάνονται με πολύ πιο γοργούς ρυθμούς.

Αναφορικά με τις κύριες εθνότητες των μη Σκανδιναβών, Πολωνοί και Γερμανοί είναι αυτοί που σημειώνουν σημαντικά ποσοστά αυξήσεων με 17%, ενώ οι Βρετανοί, οι οποίοι συνεχίζουν και παραμένουν στην πρώτη θέση επί των συνολικών αφίξεων καταγράφουν μια αύξηση της τάξεως του 11%. Σχετικά με τις υπόλοιπες εθνότητες ενθαρρυντικές είναι οι αυξήσεις των Γάλλων και Βέλγων με διψήφια ποσοστά αύξησης σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

ΕΡΕΥΝΑ ΠΕΔΙΟΥ

Στα πλαίσια των δομικών αλλαγών στον τουρισμό που έφερε το 2020 η πανδημία και η φετινή τουριστική έρευνα στο Αεροδρόμιο Χανίων μετατράπηκε σε COVID-19 SAFE SURVEY, όπου εκτός από τις προσωπικές συνεντεύξεις και ερωτηματολόγια όπου χρειάζεται, αξιοποιείται επίσης πλήρως το αυτοματοποιημένο σύστημα οικειοθελούς συμμετοχής των αλλοδαπών τουριστών με την χρήση των προσωπικών τους συσκευών (PC, Smartphone και Tablet). Η επιλογή αυτής της δυνατότητας γνωστοποιείται στους επισκέπτες από τον εκπρόσωπο της έρευνας ή/και με ROLL UPS και ενεργοποιείται στην γλώσσα επιλογής του ενδιαφερόμενου μέσω οπτικής σάρωσης κατάλληλου Url ή QR Code από το PC, Smartphone ή Tablet.

Αναφορικά με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι τουρίστες που προτιμάνε το αεροδρόμιο Χανίων ως τελικό προορισμό για τις διακοπές τους, παρουσιάζουν ορισμένες ομοιότητες αλλά και διαφοροποιήσεις ως προς το προφίλ τους σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ

Συγκριτικά με το προηγούμενο έτος, φέτος όπως και πέρυσι καταγράφεται υψηλό ποσοστό των αλλοδαπών τουριστών που επισκέπτονται τη Δυτική Κρήτη, με πάνω από τους μισούς αλλοδαπούς τουρίστες να έχουν επισκεφθεί τη Δυτική Κρήτη τουλάχιστον μια φορά τα προηγούμενα χρόνια. Από αυτούς που είχαν ξαναεπισκεφθεί τη Δυτική Κρήτη, το 17%  δεν παρατήρησε κάποια σημαντική αλλαγή. Από τους υπόλοιπους που είδαν κάποια αλλαγή, τέσσερις στους δέκα διατύπωσαν θετικές κριτικές κυρίως σε σχέση με το τοπίο πόλης, και πέντε στους δέκα για την ποιότητα υπηρεσιών. Αντίθετα οκτώ στους δέκα αναφέρθηκαν στις αυξημένες τιμές και στο υψηλότερο κόστος υπηρεσιών, ενώ ένα μικρό ποσοστό 3% θεωρεί η αμεσότητα στην επικοινωνία έχει αλλάξει προς το χειρότερο.

ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Σχετικά με τις ηλικιακές κατηγορίες, το 47% των τουριστών είναι νεαρής ηλικίας έως 34 ετών, ενώ υπάρχει μείωση 5% των επισκεπτών άνω των 55 ετών σε σχέση με το περυσινό έτος.

Σχεδόν τρεις στους τέσσερις αλλοδαπούς επισκέπτες που έρχονται στη Δυτική Κρήτη είναι παντρεμένοι ή βρίσκονται σε σχέση, ποσοστό περίπου ίδιο με το περυσινό. Αναφορικά με τη μορφή εργασίας, δύο στους τρεις τουρίστες, απασχολούνται με πλήρη απασχόληση, το 4,6% των επισκεπτών απασχολείται με μερική απασχόληση, ένας στους δέκα δηλώνει αυτοαπασχολούμενος, το ποσοστό των φοιτητών 16% (είτε εργάζονται είτε όχι) ενώ μόλις το 1,7% είναι συνταξιούχοι. Σε σχέση με πέρυσι το ποσοστό των φοιτητών έχει αυξηθεί κατά 6% ενώ εκείνο των συνταξιούχων έχει ελαφρώς μειωθεί κατά 3%.

Ο μέσος όρος του εισοδηματικού τους επιπέδου παρόλο που έχει μειωθεί ελαφρώς, παραμένει υψηλός στα 75000 ευρώ.

ΜΕΣΗ ΔΑΠΑΝΗ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ

Σε αυτό το σημείο πρέπει να αναφερθεί ότι φέτος καταγράφεται αύξηση της μέσης δαπάνης που πραγματοποιούν οι αλλοδαποί επισκέπτες, εξαιρώντας έξοδα εισιτηρίων και διαμονής, σε σχέση με πέρυσι, με τα ποσοστά των χαμηλότερων δαπανών να μειώνονται και εκείνα των υψηλότερων να αυξάνονται.

Αναφορικά με τις κατηγορίες δαπανών που πραγματοποίησαν όλοι οι αλλοδαποί τουρίστες, ανεξαρτήτως προελεύσεως, φαίνεται να ξοδεύουν περισσότερο τα χρήματα τους στην εστίαση, έπειτα στις μετακινήσεις και μετά στις αγορές προϊόντων. Εξαίρεση αποτελούν οι Σκανδιναβοί, οι οποίοι αγοράζουν περισσότερα προϊόντα από ότι ξοδεύουν για τις μετακινήσεις τους. Τις περισσότερες δαπάνες για εστίαση σημείωσαν οι επισκέπτες από ΗΠΑ/Καναδά/Αυστραλία, οι οποίοι σημείωσαν σημαντική αύξηση δαπάνης σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, ενώ αύξηση παρουσιάζουν και οι υπόλοιπες κατηγορίες χωρών με εξαίρεση τους επισκέπτες από την Κεντρική Ευρώπη. Σχετικά με τις μετακινήσεις, οι αλλοδαποί τουρίστες από ΗΠΑ/Καναδά/Αυστραλία δαπάνησαν τα περισσότερα και φέτος,  με μικρή αύξηση δαπανών σε σχέση με το περασμένο έτος. Αναφορικά με τις αγορές προϊόντων από τοπικές επιχειρήσεις, οι  τουρίστες από  ΗΠΑ/Καναδά/Αυστραλία πραγματοποιούν τις περισσότερες δαπάνες, με τους επισκέπτες από Σκανδιναβικές Χώρες και ΗΒ/Ιρλανδία να ακολουθούν. Αυξημένα είναι τα ποσοστά όλων των κατηγοριών χωρών με εξαίρεση τους επισκέπτες από την ανατολική Ευρώπη όπου παρουσιάζεται μείωση σε σχέση με πέρυσι.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ

Σχεδόν όλοι οι αλλοδαποί τουρίστες και συγκεκριμένα το 93% των επισκεπτών συνεχίζουν να δηλώνουν ότι έμειναν από πολύ έως πάρα πολύ ικανοποιημένοι από την επίσκεψη τους στην περιοχή,  ενώ υπάρχει μια μετακίνηση ενός ποσοστού περίπου 5% από εκείνους που δήλωσαν ότι έμεινα πάρα πολύ ικανοποιημένοι σε εκείνους που δήλωσαν πολύ ικανοποιημένοι.

Επίσης, εννέα στους δέκα αλλοδαπούς τουρίστες θα επιθυμούσαν να ξαναεπισκεφθούν τη Δυτική Κρήτη και  θα σύστηναν την περιοχή ανεπιφύλακτα σε συγγενείς και φίλους. Παρόλα αυτά παρατηρείται φέτος ότι εκείνοι οι οποίοι ήταν πολύ πιθανό να προτείνου την Κρήτη σαν προορισμό έχει μειωθεί κατά 7% Επιπλέον, σταθερό είναι το ποσοστό των τουριστών (54%) που δηλώνουν ότι θα επισκέπτονταν την περιοχή και κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου αν υπήρχε απευθείας ανταπόκριση από την πόλη τους, όταν, γεγονός που αναδεικνύει τη δυναμική του προορισμού και κατά τη χειμερινή περίοδο.

Κύριοι λόγοι που επισκέπτονται τη Δυτική Κρήτη οι τουρίστες παραμένουν οι παραλίες (63%), η ποιότητα διαμονής (48%), η ηρεμία και η ησυχία (42%), η ομορφιά του τοπίου και της υπαίθρου (38%), η κρητική γαστρονομία (34%) καθώς και η φιλικότητα και φιλοξενία των ντόπιων (31%), ποσοστό όμως 5% μικρότερο σε σχέση με πέρυσι, αποτελώντας πολύ ισχυρά κίνητρα για την επιλογή της περιοχής ως τελικό προορισμό.

ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ

Επίσης, οι αλλοδαποί επισκέπτες κατά τη διάρκεια των διακοπών τους έμειναν απόλυτα ικανοποιημένοι από τη φιλικότητα/φιλοξενία των ντόπιων, την κρητική γαστρονομία, τις υπηρεσίες εστίασης, τις σχετικές τιμές, την ασφάλεια και τις παραλίες.

Αντίθετα, οι αλλοδαποί τουρίστες συνεχίζουν να εκφράζουν τη δυσαρέσκεια τους σχετικά με την κακή κατάσταση του οδικού δικτύου και της σήμανσης. Επίσης, λόγω του μεγαλύτερου τουριστικού κύματος που έχει δεχτεί ποτέ η περιοχή, εκφράζεται έντονα η δυσαρέσκεια και ο προβληματισμός για την κυκλοφοριακή συμφόρηση και την έλλειψη διαθέσιμων χώρων στάθμευσης κυρίως στην Πόλη Χανίων, καθώς και την ανεπαρκή υποδομή για ποδηλατοδρόμους για τους οποίους 6 στους 10 δηλώνουν αδιάφοροι.

Σχετικά με τον τύπο καταλύματος αλλά και πακέτων διαμονής που προτιμούν οι αλλοδαποί τουρίστες, οι μισοί αλλοδαποί επισκέπτες δεν προτιμάνε κανένα πακέτο διαμονής, ένας στους πέντε προτιμά διαμονή με πρωινό, μόλις το 16% επιλέγει το All Inclusive και 11% προτίμησαν την ημιδιατροφή.

Τα ξενοδοχεία, παραμένουν στην πρώτη θέση των προτιμήσεων των τουριστών, με σχεδόν έξι στους δέκα τουρίστες να τα επιλέγουν, ενώ περίπου δύο στους τρεις τουρίστες προτιμούν πολυτελή ξενοδοχεία 4 & 5 αστέρων. Το ποσοστό αυτών που επιλέγουν ενοικιαζόμενα διαμερίσματα/δωμάτια παραμένει κοντά στο 15%, το 14% επιλέγει καταλύματα Airbnb και ένα 6% επιλέγει να ενοικιάσει κάποια βίλα.

Σταθερός είναι ο αριθμός ημέρων, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, που πραγματοποιούν οι αλλοδαποί τουρίστες κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, αφού οι αλλοδαποί τουρίστες πραγματοποίησαν κατά μέσο όρο εννέα διανυκτερεύσεις και φέτος, με το 57% των επισκεπτών να πραγματοποιεί εβδομαδιαίες διακοπές.

Μικρές διαφορές παρατηρήθηκαν σε σχέση με πέρυσι, όσον αφορά την οργάνωση του ταξιδιού. Το 55% δήλωσε ότι οργάνωσε τα πάντα μόνο του, ένας στους τέσσερις οργάνωσε το ταξίδι του μέσω ταξιδιωτικού πρακτορείου και το 15% έκλεισε μια οργανωμένη εκδρομή.

Αναφορικά με τη συνοδεία διακοπών, παρατηρείται μείωση 14% εκείνων που πραγματοποιούν διακοπές με το/τη σύζυγο, με το ποσοστό αυτό να μεταφέρεται σε εκείνους που προτιμάνε τις οικογενειακές διακοπές με παιδιά. Ένας στους δέκα τουρίστες επιλέγει να κάνει διακοπές με φίλους, ποσοστό ίσο με εκείνων που κάνουν διακοπές με συγγενείς/άλλη οικογένεια, ενώ γύρω στο 2% είναι το ποσοστό αυτών που επιλέγουν να πραγματοποιήσουν διακοπές μόνοι τους.

ΧΡΗΣΗ ΜΕΣΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ

Οι αλλοδαποί τουρίστες κάνουν χρήση ενοικιαζόμενων οχημάτων κατά μέσο 7 ημέρες, όπως και πέρυσι, με τους αλλοδαπούς επισκέπτες από Μεσόγειο να χρησιμοποιούν περισσότερες ημέρες τα ενοικιαστικά οχήματα, παρουσιάζοντας αύξηση κατά μία ημέρα στη χρήση συγκριτικά με πέρυσι. Ακολουθούν οι αλλοδαποί επισκέπτες από τις ΗΠΑ/Καναδά/Αυστραλία και οι επισκέπτες από την Κεντρική Ευρώπη, με μία μέρα λιγότερη όσον αφορά στη χρήση ενοικιαζόμενων οχημάτων σε σχέση με πέρυσι, κατά δύο ημέρες μειωμένη είναι η χρήση για τους επισκέπτες από το ΗΒ/Ιρλανδία ενώ σταθερές είναι περίπου οι ημέρες χρήσης από τους τουρίστες που προέρχονται από την Αν. Ευρώπη. Οι Σκανδιναβοί ωστόσο, είναι αυτοί που σημείωσαν τη μεγαλύτερη μείωση, αφού από τις επτά ημέρες που τα χρησιμοποιούσαν την προηγούμενη χρονιά, κατέβηκαν στις 4 ημέρες φέτος.

Σχετικά με τη χρήση λεωφορείων, υπάρχει μείωση σε όλα όλα τα γκρουπ εθνικοτήτων, με τις σημαντικότερες μειώσεις να προέρχονται από τουρίστες των ΗΠΑ/Καναδά/Αυστραλία

ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΕΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ

Αναφορικά με τις τοποθεσίες που επέλεξαν οι επισκέπτες, συνεχίζουν να επιλέγουν τις παραλίες κυρίως του Ελαφονησίου αλλά και αυτές των Μπάλου και Φαλασάρνων. Εξίσου σημαντικός αριθμός τουριστών πραγματοποιεί επισκέψεις σε μοναστήρια και εκκλησίες, μονοπάτια πεζοπορίας, μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, κυρίως της Κνωσού.

ΑΓΟΡΑ ΤΟΠΙΚΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

Παρατηρείται ότι και οι τρεις εμβληματικές παραλίες του Νομού Χανίων, όπως είναι του Ελαφονησίου, του Μπάλου και των Φαλασάρνων είναι στις πρώτες επιλογές των αλλοδαπών τουριστών αλλά κρίνεται απαραίτητη η αειφορική διαχείριση των προορισμών αυτών, δεδομένου όχι μόνο του πολύ μεγάλου αριθμού αφίξεων αλλοδαπών τουριστών αλλά και των μειώσεων των επαναλαμβανόμενων επισκέψεων, ειδικά στην παραλία του Μπάλου, που ίσως να κρύβεται μια απογοήτευση από την προηγούμενη τους επίσκεψη. Αξίζει να σημειωθεί επίσης, ότι το 35% των επισκεπτών δεν πραγματοποιεί επισκέψεις/εκδρομές παρά μόνο πολύ κοντά στην περιοχή διαμονής του, όταν το αντίστοιχο ποσοστό πέρυσι ήταν 31% και πρόπερσι 24%.

Σχετικά με τα τοπικά αγροτικά προϊόντα, ο αλλοδαπός τουρίστας μένει πολύ ικανοποιημένος από τα τοπικά χαρακτηριστικά των προϊόντων αυτών, ενώ προβαίνει και σε αγορά αυτών με το ελαιόλαδο, , το μέλι, το κρασί, τα τοπικά τυριά, , τον φυσικό χυμό πορτοκαλιού, την τσικουδιά, τα βότανα/μπαχαρικά και τα λαχανικά να συνεχίζουν και φέτος να προτιμώνται περισσότερο από τους αλλοδαπούς τουρίστες, ενώ  μάλιστα, ένα αξιοσημείωτο στοιχείο είναι ότι και οι τουρίστες που έχουν ήδη ξαναεπισκεφθεί τη Δυτική Κρήτη συνεχίζουν αγοράζουν τα τοπικά αγροτικά προϊόντα σε πολύ μεγάλα, γεγονός που αναδεικνύει την εμπιστοσύνη που δείχνουν οι επισκέπτες στα Κρητικά ποιοτικά αγροτικά προϊόντα.

ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ

Υψηλό είναι το ποσοστό των αλλοδαπών επισκεπτών που θα ενδιαφερόντουσαν για εναλλακτικές μορφές τουρισμού και δραστηριότητες, αφού οι μισοί τουρίστες εξέφρασαν θετική άποψη και ότι θα ενδιαφερόντουσαν από πολύ έως πάρα πολύ για αειφόρες μορφές τουρσιμού.

Αναφορικά με την άποψη των επισκεπτών για τη βιωσιμότητα του προορισμού, τέσσερις στους δέκα έχουν θετική άποψη, ποσοστό το οποίο όμως είναι μειωμένο κατά 10% σε σχέση με πέρσυσι,  έναντι ενός ποσοστού γύρω στο 16%, όπου  δηλώνουν ακριβώς το αντίθετο.

Σχετικά με την άποψη των τουριστών για το κατά πόσο οι ντόπιοι άνθρωποι νοιάζονται για το περιβάλλον το 52% των τουριστών εξέφρασε θετική άποψη, ποσοστό ελαφρώς μειωμένο σε σχέση με πέρυσι, ενώ του 14% των επισκεπτών που διατύπωσαν αρνητικά σχόλια.

Σχετικά με τα ποσοστά ικανοποίησης των αλλοδαπών τουριστών από άλλες προσφερόμενες υπηρεσίες, το 78% μένει ικανοποιημένο αναφορικά με την προσβασιμότητα της περιοχής, τρεις στους τέσσερις από τις υπηρεσίες των ταξί και τις υπηρεσίες υποστήριξης, και επτά στους δέκα από τους αρχαιολογικούς χώρους. Παρατηρείται μια πολύ μικρή μείωση ικανοποίησης σε όλες τις προσφερόμενες υπηρεσίες συγκριτικά με την περυσινή χρονιά, εκτός  από τα μουσεία και την καθαριότητα όπου παρατηρείται σημαντική μείωση περίπου 10%. Επίσης, τρεις στους τέσσερις επισκέπτες μένουν επίσης ικανοποιημένοι από τις υπηρεσίες υποστήριξης (ΑΤΜ, γραφεία πληροφόρησης κτλ.), τη γενική καθαριότητα και τα μουσεία, ενώ αύξηση ικανοποίησης παρατηρήθηκε σχετικά με την ακρίβεια/συχνότητα λεωφορείων όπου αγγίζει το 70%.

ΣΧΟΛΙΑ-ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

Τα περισσότερα σχόλια εστιάζουν στην άσχημη οδηγική συμπεριφορά, στην κακή οδική σήμανση και την αυξημένη κίνηση. Παράλληλα τονίστηκε η έλλειψη θέσεων στάθμευσης, τα σκουπίδια και η αλόγιστη χρήση πλαστικού.

Το φαινόμενο της τουριστικής συμφόρησης αποτελεί μία από τις ανησυχητικές αρνητικές παρατηρήσεις και για φέτος. Η υπερβολική ροή επισκεπτών σε εμβληματικές τοποθεσίες, συνιστά εχθρό της αυθεντικής εμπειρίας,  ένα από τα βασικά κριτήρια επιλογής της δυτ. Κρήτης από ολοένα και περισσότερους ταξιδιώτες.  Πιθανόν το ίδιο φαινόμενο να είναι υπεύθυνο για την ελαφρά κάμψη τον θετικών σχολίων σε σχέση με τις υπηρεσίες εξυπηρέτησης, καθώς δείχνει ότι φθίνει η αμεσότητα και φιλικότητα επικοινωνίας που χαρακτήριζε αυτές τις υπηρεσίες τουρισμού και ιδιαίτερα τον κλάδο της εστίασης. Επιπλέον, η αυξημένη πίεση από την υψηλή ροή επισκεπτών έχει ως αποτέλεσμα την προσέγγιση του ορίου δυναμικότητας των τουριστικών επιχειρήσεων γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές, μείωση ποιότητας υπηρεσιών και υπερφόρτωση των υποδομών.

Το αυξημένο κόστος υπηρεσιών, παρουσιάζετε να έχει διττό αρνητικό αποτέλεσμα αφού παρ’ όλη την διατήρηση υψηλών δαπανών από τους επισκέπτες, ούτε οι επιχειρηματίες καρπώνονται επιπλέον έσοδα και ταυτόχρονα παρατηρούνται τάσεις δυσαρέσκεια των επισκεπτών.

Υψηλό βαθμό παίρνει η Κρήτη συγκριτικά με ανταγωνιστικούς προορισμούς σε σχέση με το λόγο υπηρεσιών/κόστους, αφού πέντε στους δέκα τουρίστες δηλώνουν ότι η Κρήτη αποτελεί ο καλύτερος προορισμός και δεν συγκρίνεται με άλλον. Από τους υπόλοιπους τουρίστες, ένας στους τρεις θεωρεί την Ισπανία, την Αλβανία και την Τουρκία προορισμούς με καλύτερο λόγο υπηρεσιών/κόστους και ένας στους τέσσερις την Κροατία και την Ιταλία. Αναφορικά με άλλους προορισμούς, σχεδόν ένας στους δέκα δηλώνει τη Σλοβενία, την Αίγυπτο και το Μαρόκο ως ανταγωνίστριες χώρες σχετικά με το λόγο υπηρεσιών/κόστους.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Σχετικά με τις αφίξεις αλλοδαπών τουριστών στο αεροδρόμιο Χανίων και με βάση τα στοιχεία της Fraport-Greece για το έτος 2024, καταγράφεται ρεκόρ αφίξεων, ξεπερνώντας τα 1.5 εκατ. αφίξεις, σημειώνοντας αύξηση 8% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, όπου είχαν σημειωθεί 1.4 εκ. αφίξεις. Η φετινή αύξηση, σε σχέση με το 2023, οφείλεται κυρίως από τους μη Σκανδιναβούς, οι οποίοι σημειώνουν ποσοστό αύξησης ίσο με 11%, ενώ η αύξηση των Σκανδιναβών ανήλθε στο 4%. Ειδικότερα από τους Σκανδιναβούς, τη μεγαλύτερη αύξηση σημειώνουν οι Νορβηγοί με 8% και ακολουθούν Δανοί και Φινλανδοί με ποσοστά αύξησης 6% και 4%, αντίστοιχα. Αντίθετα, μείωση καταγράφουν οι Σουηδοί κατά 2%, καταλαμβάνοντας την έκτη θέση επί των συνολικών αφίξεων. Γενικά, παρατηρούμε ότι οι Σκανδιναβοί σταθεροποιούνται κοντά στο 35% επί των συνολικών αφίξεων μετά την εποχή του κορονοϊού, όταν πριν το ποσοστό τους είχε εδραιωθεί γύρω στο 50%. Το γεγονός αυτό δεν σημαίνει ότι οι αφίξεις των Σκανδιναβών μειώνονται, αλλά ότι οι αφίξεις των μη Σκανδιναβών αυξάνονται με πολύ πιο γοργούς ρυθμούς. Αναφορικά με τις κύριες εθνότητες των μη Σκανδιναβών, Πολωνοί και Γερμανοί είναι αυτοί που σημειώνουν σημαντικά ποσοστά αυξήσεων με 17%, ενώ οι Βρετανοί, οι οποίοι συνεχίζουν και παραμένουν στην πρώτη θέση επί των συνολικών αφίξεων καταγράφουν μια αύξηση της τάξεως του 11%. Σχετικά με τις υπόλοιπες εθνότητες ενθαρρυντικές είναι οι αυξήσεις των Γάλλων και Βέλγων με διψήφια ποσοστά αύξησης σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Οι αλλοδαποί τουρίστες που πραγματοποιούν διακοπές στη Δυτική Κρήτη είναι κυρίως ηλικίας 25-54 ετών (69%) Οι περισσότεροι δραστηριοποιούνται στον τριτογενή τομέα με πλήρη απασχόληση, ενώ το εισοδηματικό τους επίπεδο παραμένει υψηλό, αν και παρατηρείται μια μικρή μείωση στα 75.000 ευρώ. Ο μέσος όρος διακοπών διατηρείται στις 9 ημέρες, με το 57% των επισκεπτών να πραγματοποιεί εβδομαδιαίες διακοπές. Υπάρχει όμως μια σημαντική μεταβολή στη συνοδεία των διακοπών, καθώς παρατηρείται μείωση κατά 14% στις διακοπές αποκλειστικά με τον/τη σύντροφο και αντίστοιχη αύξηση στις οικογενειακές διακοπές με παιδιά.

Η οργάνωση του ταξιδιού γίνεται κυρίως από τους ίδιους τους τουρίστες (55%), αλλά υπάρχει αύξηση κατά 5% στη χρήση ταξιδιωτικών πρακτόρων. Οι παροχές διαμονής παραμένουν στα ίδια επίπεδα, με τα ξενοδοχεία να επιλέγονται από το 60% των τουριστών και τα πολυτελή ξενοδοχεία 4 & 5 αστέρων να προτιμώνται από τα 2/3 των επισκεπτών. Το “all inclusive” συνεχίζει να καταλαμβάνει μικρό ποσοστό (16%).

Η μέση δαπάνη των επισκεπτών αυξήθηκε κατά 8%, ανατρέποντας την περυσινή πτωτική τάση. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν στη δαπάνη για εστίαση (+7%) και τοπικά προϊόντα (+3%), ενώ σταθερές παρέμειναν οι δαπάνες για διαμονή και μεταφορές. Οι τουρίστες από ΗΠΑ/Καναδά/Αυστραλία σημείωσαν τη μεγαλύτερη αύξηση δαπανών, ειδικά στην εστίαση και τις αγορές τοπικών προϊόντων.

Οι επισκέπτες συνεχίζουν να δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις παραλίες, με το Ελαφονήσι, τον Μπάλο και τα Φαλάσαρνα να παραμένουν κορυφαίες επιλογές, αν και οι επαναλαμβανόμενες επισκέψεις σε αυτές μειώθηκαν. Συγκεκριμένα, το 35% των τουριστών που έχουν ξαναεπισκεφθεί τη Δυτική Κρήτη δεν προτίμησαν να επισκεφθούν ξανά τον Μπάλο, ενώ το 20% δεν επισκέφθηκε ξανά το Ελαφονήσι και τα Φαλάσαρνα. Παράλληλα, το ποσοστό των επισκεπτών που δεν πραγματοποίησε εκδρομές πέρα από την περιοχή διαμονής τους αυξήθηκε στο 35% (+4%).

Η προτίμηση στα τοπικά αγροτικά προϊόντα παραμένει υψηλή, με το 60% όσων έχουν ξαναεπισκεφθεί τη Δυτική Κρήτη να αγοράζουν περισσότερα προϊόντα σε σχέση με νέους επισκέπτες. Τα πιο δημοφιλή προϊόντα παραμένουν το ελαιόλαδο, το μέλι, το κρασί και τα τοπικά τυριά.

Η ικανοποίηση των τουριστών από το φυσικό τοπίο, το κλίμα, την κρητική γαστρονομία και τη φιλοξενία των ντόπιων παραμένει σε υψηλά επίπεδα (93%), αλλά υπάρχει μια μείωση ικανοποίησης κατά 5% στους επισκέπτες που δήλωσαν “πάρα πολύ ικανοποιημένοι”. Σημαντικές μειώσεις καταγράφονται στην ικανοποίηση από την καθαριότητα και τα μουσεία, ενώ συνεχίζεται η δυσαρέσκεια για τις υποδομές ποδηλατόδρομων, την κυκλοφοριακή συμφόρηση και την έλλειψη χώρων στάθμευσης, με τα παράπονα να αυξάνονται φέτος κατά 7%.

Η χρήση ενοικιαζόμενων οχημάτων παρέμεινε στις 7 ημέρες κατά μέσο όρο, αλλά με διαφοροποιήσεις ανά εθνικότητα. Οι Σκανδιναβοί μείωσαν τη χρήση τους από 7 σε 4 ημέρες (-43%), ενώ οι επισκέπτες από τη Μεσόγειο αύξησαν τη χρήση κατά μία ημέρα. Αντίθετα, η χρήση λεωφορείων μειώθηκε για όλες τις εθνικότητες, με τη μεγαλύτερη πτώση να σημειώνεται στους τουρίστες από ΗΠΑ/Καναδά/Αυστραλία.

Το 90% των τουριστών δήλωσε ότι θα επισκεπτόταν ξανά τη Δυτική Κρήτη, ενώ παράλληλα, το 54% των επισκεπτών δήλωσε ότι θα επισκεπτόταν την περιοχή και τον χειμώνα αν υπήρχε απευθείας αεροπορική σύνδεση.

Επίσης, τέσσερις στους δέκα τουρίστες έχουν θετική άποψη για τη βιωσιμότητα του προορισμού, αλλά αυτό το ποσοστό έχει μειωθεί κατά 10% σε σχέση με πέρυσι, δείχνοντας την ανάγκη για καλύτερη διαχείριση της τουριστικής ανάπτυξης.

Τέλος, η πρόσφατη επιβολή δασμών, που είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει μια παγκόσμια ύφεση, δημιουργεί ανησυχία για το ενδεχόμενο περιορισμού του διαθέσιμου εισοδήματος για διεθνείς μετακινήσεις αλλά και για πιθανή αναζήτηση νέων εναλλακτικών προορισμών και την αλλαγή σχεδίων από αλλοδαπούς τουρίστες που είχαν προγραμματίσει να πραγματοποιήσουν δακοπές στην Κρήτη. Η κατάσταση αυτή διαμορφώνει ένα διεθνές περιβάλλον έντονης οικονομικής και εμπορικής αβεβαιότητας το οποίο απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση, εγρήγορση και ευελιξία από τους παράγοντες του τουρισμού ώστε να είναι έτοιμοι να προσαρμοστούν στις νέες προκλήσεις.

TAYTOTHTA ΕΡΕΥΝΑΣ

Η έρευνα και ανάλυση υλοποιήθηκε από το Παρατηρητήριο Τουρισμού Δυτικής Κρήτης και συντονίστηκε από το τμήμα Οικονομίας & Διοίκησης του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων (ΜΑΙΧ), σε συνεργασία με το Εργαστήριο Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης, το τμήμα Διοικητικής Επιστήμης & Τεχνολογίας του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου (ΕΛΜΕΠΑ), μέλη του Τμήματος Οικονομικών επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης, την Ανώτερη Σχολή Τουριστικής Εκπαίδευσης Κρήτης (ΑΣΤΕΚ) και το Παρατηρητήριο Αεροπορικού Κλάδου Κρήτης.  Το Παρατηρητήριο Τουρισμού Δυτικής Κρήτης, λειτουργεί πάνω από μια δεκαετία με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Κρήτης και της Ένωσης Ξενοδόχων Χανίων ενώ συμμετέχει επίσης το Οικονομικό Επιμελητήριο Δυτικής Κρήτης και το Επιμελητήριο Χανίων. 

Για την ανάλυση της έρευνας που πραγματοποιήθηκε στο αεροδρόμιο Χανίων (Ι. Δασκαλογιάννης) έχουν συμπεριληφθεί 2500 έγκυρα ερωτηματολόγια, μεταφρασμένα σε διάφορες γλώσσες, από ερευνητές του ΜΑΙΧ και Πολυτεχνείου Κρήτης. Η έρευνα αυτή χρηματοδοτήθηκε από την Περιφέρεια Κρήτης. Για την ομαλή διεξαγωγή της έρευνας υπήρχε συνεχής υποστήριξη από τη Fraport-Greece και το Προσωπικό του Αερολιμένα Χανίων.  Αναφορά γίνεται επίσης στις αφίξεις αλλοδαπών τουριστών που έχουν δημοσιευθεί από την Fraport-Greece του αεροδρομίου Χανίων, με σκοπό να αξιολογήσει την φετινή τουριστική κίνηση στην Κρήτη και να τη συγκρίνει με την περυσινή περίοδο του 2023.

Ομάδα συγγραφής και ανάλυσης

• Δρ. Γεώργιος Μπαουράκης, Διευθυντής Μ.Α.Ι.Χ.

• Γεώργιος Αγγελάκης, Ερευνητής Τμ. Οικονομίας και Διοίκησης Μ.Α.Ι.Χ., υπ. διδάκτωρ Τμ. Διοικητικής Επιστήμης & Τεχνολογίας, ΕΛΜΕΠΑ

• Περικλής Δράκος, ΕΔΙΠ, Τμ. Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κρήτης

• Καθ. Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Ακαδημαϊκός, Διευθυντής Εργ. Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης &  Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης του Πολυτεχνείου Κρήτης, Audencia Business School, France

Ομάδα επιστημονικής υποστήριξης

• Δρ. Κυριάκος Κώτσογλου, Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού και Ηλ. Διακυβέρνησης, Περιφέρεια Κρήτης

• Επ. Καθηγητής Χρήστος Λεμονάκης, Διευθυντής Εργαστηρίου Διοικητικής Οικονομικής και Συστημάτων Αποφάσεων, Τμ. Διοικητικής Επιστήμης & Τεχνολογίας, ΕΛΜΕΠΑ

• Αν. Καθηγητής Γεώργιος Ατσαλάκης, Σχολή Μηχανικών Παραγωγής & Διοίκησης, Πολυτεχνείο Κρήτης

• Καθηγητής Γαγάνης Χρυσοβαλάντης, Τμ. Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κρήτης 

• Αν. Καθηγητής Ανδρέας Παναγόπουλος, Τμ. Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κρήτης

• Επ. Καθηγητής Σπυριάδης Αθανάσιος, Τμ. Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κρήτης

• Δρ. Σημαντηράκη Βανέσσα, Εκτελεστική Διευθύντρια, ΕΛΜΕΠΑ.