Η επίσκεψη της Ευρωπαίας Εισαγγελέως Λάουρα Κοβέσι στην Αθήνα και η χθεσινή της συνέντευξη Τύπου δεν ήταν απλώς ακόμα ένα διπλωματικό πέρασμα. Ήταν μια ευθεία επίθεση στην καρδιά των θεσμικών εμποδίων που επιτρέπουν στην πολιτική ευθύνη να μετατρέπεται σε ασυλία.
Οι διαπιστώσεις της — σαφείς, συγκεκριμένες και με ονοματεπώνυμα υποθέσεων — βάζουν στο τραπέζι ένα ζητούμενο που η χώρα οφείλει πια να αντιμετωπίσει χωρίς ημίμετρα: αλλαγή Συντάγματος, και πρώτα απ’ όλα του άρθρου 86.
Η ουσία των καταγγελιών — τι είπε η Κοβέσι
Η Κοβέσι τόνισε ότι το άρθρο 86, που περιορίζει την ευθύνη υπουργών και προβλέπει ειδική διαδικασία δίωξης μόνο από τη Βουλή, λειτουργεί ως σοβαρό εμπόδιο σε έρευνες για μεγάλα σκάνδαλα. Ειδικά στις υποθέσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ και της σύμβασης 717 (που σχετίζεται με κρίσιμες επενδύσεις στο σιδηροδρομικό δίκτυο και το Τέμπη), η δυνατότητα των ελληνικών και ευρωπαϊκών ερευνών να φτάσουν μέχρι τέλους παρεμποδίστηκε από συνταγματικούς περιορισμούς — με αποτέλεσμα, όπως σημείωσε, να μην ερευνώνται όλα τα κρίσιμα ευρήματα και να χάνονται ευκαιρίες αποκατάστασης της δικαιοσύνης.
Πιο συγκεκριμένα, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας μίλησε για την απώλεια πόρων της Ε.Ε. — «ευρωπαϊκά κονδύλια» που αντί να πάνε σε αγρότες κατέληξαν σε πολυτελή σπίτια και αυτοκίνητα — και τη δυσκολία να «ακολουθήσει» η έρευνα τα οικονομικά ίχνη λόγω της ασυλίας που παρέχει το σημερινό πλαίσιο. GreekReporter.com+1
Δεν ήταν μόνο λόγια γενικού περιεχομένου: κατήγγειλε ότι η συνταγματική διάταξη «παρέσυρε» τις έρευνες στις υποθέσεις όπου αποδεικνύεται συστηματική κακοδιαχείριση, με τραγικές συνέπειες — ακόμα και στην ασφάλεια πολιτών (αναφορά στη διερεύνηση για το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη). The Guardian+1
Γιατί το άρθρο 86 είναι πρόβλημα — σύντομα και καίρια
-
Απονεύρωση των ερευνών: Η απαίτηση ειδικής διαδικασίας εγκλωβίζει και καθυστερεί τη δίωξη όταν εμπλέκονται πρώην ή νυν υπουργοί. Στην πράξη, η δυνατότητα να «παγώσουν» έρευνες μειώνει τη ρευστότητα στη διαλεύκανση πολύπλοκων οικονομικών ροών. euractiv.com
-
Δημόσιο κόστος και πολιτική ασυλία: Όταν η λογοδοσία μεταφέρεται από τη «δικαστική» στην «πολιτική» σφαίρα, οι διερευνώμενοι αποκτούν πλεονέκτημα χρόνου, πόρων και πολιτικών χειρισμών που οι διωκτικές αρχές δεν διαθέτουν.
-
Εθνική ασφάλεια και εμπιστοσύνη: Η Κοβέσι ανέδειξε πως οι θεσμικές αδυναμίες δεν είναι «θεωρητικά» προβλήματα· έχουν πρακτικές συνέπειες στην ασφάλεια (π.χ. Τέμπη) και στο πώς ξοδεύονται τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Η εμπιστοσύνη των πολιτών στην πολιτική τάξη κλονίζεται όταν η δικαιοσύνη δεν μπορεί να φτάσει στους υπεύθυνους. The Guardian+1
Η πολιτική επιλογή: αναβολή ή τομή;
Η Κοβέσι δεν παρότρυνε απλώς σε «βελτιώσεις της εφαρμογής». Πρότεινε ρητά συνταγματική μεταβολή: «Το μόνο μέτρο είναι να αλλάξει το Σύνταγμα» — και ειδικά το άρθρο 86. Αυτή είναι πολιτικά δύσκολη, αλλά νομικά και θεσμικά ρεαλιστική λύση: όπως είπε, το κοινοβούλιο έχει τη δυνατότητα να την προωθήσει. GreekReporter.com+1
Η προτροπή της δεν αφήνει περιθώρια για εύκολες δικαιολογίες: ή θα προχωρήσει η χώρα σε θεσμική τομή που αποτρέπει το «από πάνω προς τα κάτω» αίσθημα ατιμωρησίας, ή θα συνεχίσει η πρακτική όπου η λογοδοσία εξαρτάται από πολιτικές πλειοψηφίες που συχνά προστατεύουν τα δικά τους. Αυτό είναι πολιτικά εκρηκτικό — και εδώ βρίσκεται το πραγματικό νόημα της επίσκεψης: να θέσει το θέμα στο δημόσιο πεδίο και να ασκήσει πίεση για πράξεις, όχι λόγια.
Τι θα έπρεπε να γίνει — σαφείς προτάσεις
-
Άμεση νομοθετική πρωτοβουλία για κατάργηση/μεταρρύθμιση άρθρου 86: Όχι επιφανειακές ρυθμίσεις, αλλά ξεκάθαρος περιορισμός της ασυλίας ώστε οι εισαγγελικές αρχές να έχουν ανεμπόδιστη πρόσβαση σε οικονομικά στοιχεία και αρχεία.
-
Δημιουργία ταχείας διαδικασίας παρακολούθησης υποθέσεων δημοσίου συμφέροντος: Ειδικά για υποθέσεις με κοινοτικά κονδύλια και μεγάλα έργα, να προβλέπεται προτεραιοποίηση και διαφανής δημοσιοποίηση βημάτων.
-
Ενίσχυση διακρατικής συνεργασίας: Η EPPO και οι ελληνικές αρχές πρέπει να έχουν κοινές και πρακτικές ροές πληροφοριών, χωρίς θεσμικά εμπόδια. Η Κοβέσι το τόνισε — η ευρωπαϊκή διάσταση των υποθέσεων το επιβάλλει.
Γιατί η κυβέρνηση δεν μπορεί να το αγνοήσει
Το πολιτικό κόστος της άρνησης είναι πλέον προφανές: όταν η θεσμική κορυφή της Ευρωπαϊκής Δικαιοσύνης επισημαίνει σκόπιμες αδυναμίες ενός συνταγματικού πλαισίου, η Ελλάδα δεν μπορεί να τις αποσιωπήσει χωρίς να επιδεινώσει την εικόνα της διεθνώς. Η Κοβέσι όπως γράφει το theguardian, έθεσε την Ελλάδα μπροστά στην επιλογή — μεταρρύθμιση ή συνέχιση της «ελληνικής εξαιρέσεως», όπου ευάλωτες χρηματοδοτήσεις και κρίσιμες αποφάσεις παραμένουν σχεδόν απρόσβλητες. The Guardian+1
Συμπέρασμα — όχι άλλες καθυστερήσεις
Η επίσκεψη Κοβέσι ήταν ξυράφι. Δεν έκανε πιέσεις μόνο για διαδικαστικά ζητήματα· φώτισε τις θεσμικές αιτίες που μετατρέπουν τις παραβάσεις σε ατιμωρησία. Η απάντηση δεν μπορεί να είναι τελετουργική: απαιτούνται τολμηρές αλλαγές στο Σύνταγμα, ξεκάθαρες δράσεις για να μη μετατραπεί η χώρα σε «ασφαλές καταφύγιο» για ποικίλες καταχρήσεις — όπως ξεκάθαρα κατήγγειλε η Ευρωπαία Εισαγγελέας. Η κυβέρνηση οφείλει να αποφασίσει: επαναλαμβανόμενες δηλώσεις συνεργασίας ή ριζική τομή που δίνει πραγματική λογοδοσία.
Hashtags:
#ΑλλάξτεΤοΣύνταγμα #ΤέλοςΣτηνΑσυλία #Άρθρο86ΠροςΑλλαγή #ΚοβέσιΣτηνΑθήνα #ΔικαιοσύνηΧωρίςΕξαιρέσεις
Διαβάστε ακόμη: Οι στάβλοι του… Κυριάκου
