Η Κρήτη βρίσκεται σε καίρια στιγμή για τον τουρισμό της. Καθώς οι δείκτες του τουρισμού δείχνουν συνεχόμενα αυξητική τάση δεν μπορεί να μην προβληματιστούμε έντονα και για τις αυξανόμενες ανάγκες σε ανθρώπινο δυναμικό, οι οποίες απαιτούν άμεση δράση για την στήριξη της εργασίας και αναβάθμιση της εκπαίδευσης. Δράσεις που κρίνονται απαραίτητες για να διασφαλιστεί η ποιότητα και η βιωσιμότητα του τουριστικού προϊόντος.
Η Κρήτη αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς στην Ελλάδα. Η αναμενόμενη λειτουργία του νέου διεθνούς αεροδρομίου στο Καστέλι, οι σημαντικές επενδύσεις σε νέες ξενοδοχειακές μονάδες και η συνεχιζόμενη αύξηση του παγκόσμιου τουρισμού προμηνύουν ακόμη μεγαλύτερη ζήτηση για υπηρεσίες φιλοξενίας τα επόμενα χρόνια.
Ωστόσο, η τοπική αγορά εργασίας πιέζεται σημαντικά με τις επιχειρήσεις του τουριστικού κλάδου να αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις τόσο σε βασικό προσωπικό όσο και σε εξειδικευμένα στελέχη.
Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος και του ΙΤΕΠ, περισσότερες από έξι στις δέκα ξενοδοχειακές επιχειρήσεις στην Κρήτη δηλώνουν αδυναμία να καλύψουν θέσεις εργασίας σε τομείς ιδιαίτερα σημαντικούς όπως η κουζίνα, η υποδοχή και το service. Το πρόβλημα εντείνεται από την εποχικότητα, τις αποχωρήσεις λόγω συνταξιοδότησης και την απουσία επαρκούς νέας γενιάς επαγγελματιών που να επιλέγει σταθερή καριέρα στον τουρισμό.
Η κατάσταση αυτή θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του κλάδου. Η αναγκαστική αύξηση της απασχόλησης μη εξειδικευμένου μετακλητού προσωπικού ενδέχεται να καλύψει προσωρινά τα κενά, αλλά μακροπρόθεσμα εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την ποιότητα των υπηρεσιών και την αυθεντικότητα της τοπικής φιλοξενίας — δύο στοιχεία που αποτελούν την ψυχή του κρητικού τουριστικού προϊόντος.
Παράλληλα, οι τουριστικές σχολές της χώρας αντιμετωπίζουν χρόνιες δυσλειτουργίες: περιορισμένους πόρους, προγράμματα σπουδών που χρήζουν επικαιροποίησης, έλλειψη σύγχρονων εργαστηρίων και ασθενή σύνδεση με την αγορά εργασίας. Ο αριθμός αποφοίτων είναι εξαιρετικά μικρός σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες. Είναι επομένως απαραίτητη η άμεση αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στον τουρισμό, τόσο σε επίπεδο υποδομών όσο και περιεχομένου.
Η επόμενη μέρα του τουρισμού στην Κρήτη απαιτεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για το ανθρώπινο δυναμικό:
- Οικονομική ενίσχυση των εποχιακά εργαζομένων κατά την διάρκεια της «νεκρής περιόδου». Ένα σημαντικό μέτρο για τη στήριξη της εργασίας στον τουρισμό, που εξασφαλίζει αξιοπρεπές ετήσιο εισόδημα, λειτουργεί ως ουσιαστικό κίνητρο για τη διατήρηση του έμπειρου προσωπικού και την προσέλκυση νέων επαγγελματιών στον κλάδο.
- Βελτίωση των συνθηκών εργασίας, ώστε ο τουρισμός να προσελκύει νέους ανθρώπους και να αποτελεί σταθερή επαγγελματική επιλογή.
- Ενίσχυση και εκσυγχρονισμός των τουριστικών σχολών, με προγράμματα που συνδέουν θεωρία και πράξη και συνεργάζονται με τις επιχειρήσεις του κλάδου.
- Συνέχιση της εκπαίδευσης και επανακατάρτισης του υπάρχοντος προσωπικού, με αξιοποίηση ευρωπαϊκών και εθνικών πόρων.
- Ανάπτυξη στρατηγικών μείωσης της εποχικότητας, μέσω επέκτασης της τουριστικής περιόδου και προώθησης εναλλακτικών μορφών τουρισμού.
Η Κρήτη διαθέτει όλα τα εφόδια για να διατηρήσει τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στον ελληνικό τουρισμό — φυσική ομορφιά, ισχυρή τουριστική ταυτότητα και εξαιρετική φιλοξενία. Όμως, χωρίς ένα σταθερό, καταρτισμένο και ποιοτικό ανθρώπινο δυναμικό, καμία επένδυση ή υποδομή δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου.
Η επένδυση στους ανθρώπους είναι η μόνη πραγματικά ανθεκτική στρατηγική για το μέλλον του τουρισμού στην Κρήτη.
Πηγή: ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ