Ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος είναι μία από τις πιο επικίνδυνες και απρόβλεπτες καταστάσεις υγείας.
Συμβαίνει όταν η καρδιά σταματά ξαφνικά να λειτουργεί ή δεν καταφέρνει να στείλει επαρκώς αίμα στο σώμα. Εκτός νοσοκομειακού περιβάλλοντος, η πιθανότητα επιβίωσης είναι μικρότερη από 10%. Παγκοσμίως, καταγράφονται περίπου 2 εκατομμύρια περιστατικά ετησίως.
Μολονότι τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν τη βασική αιτία κινδύνου, σε αρκετές περιπτώσεις η αιφνίδια καρδιακή ανακοπή εκδηλώνεται χωρίς προειδοποιητικά σημάδια ή σαφή αιτία. Νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Canadian Journal of Cardiology αποκαλύπτει 56 μη ιατρικούς επιβαρυντικούς παράγοντες και εκτιμά ότι το 40% έως και 63% των περιστατικών θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί (40% των περιπτώσεων με συντηρητική παρέμβαση στο 1/3 των πιο επιβλαβών συντελεστών, ενώ με πιο γενικευμένη παρέμβαση στο 2/3, το ποσοστό πρόληψης φτάνει το 63%).
«Όλες οι προηγούμενες μελέτες για την αιφνίδια καρδιακή ανακοπή ήταν υποθετικές και περιορισμένες», εξηγεί η επικεφαλής συγγραφέας Δρ. Huihuan Luo από το Πανεπιστήμιο Fudan στην Κίνα. «Χρησιμοποιήσαμε δεδομένα από την UK Biobank και στη συνέχεια εφαρμόσαμε Μεντελική τυχαιοποίηση για να αξιολογήσουμε αιτιακές σχέσεις. Διαπιστώσαμε ότι πολλές τροποποιήσιμες καταστάσεις σχετίζονται σημαντικά με την πάθηση, ενώ οι αλλαγές στον τρόπο ζωής είχαν τη μεγαλύτερη επίδραση στην πρόληψη».
Οι «ένοχοι» που σχετίζονται με τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο
Η μελέτη εντόπισε 56 σχετιζόμενους παράγοντες, κατανεμημένους σε 5 κατηγορίες: τρόπος ζωής, περιβάλλον, φυσικοί δείκτες, ψυχοκοινωνικές καταστάσεις και κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο. Μεταξύ των σημαντικότερων επιβαρυντικών συνηθειών στον τρόπο ζωής ήταν το κάπνισμα, ο ύπνος μέσα στην ημέρα, η υπερβολική παρακολούθηση τηλεόρασης, η χαμηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και η δυσκολία αφύπνισης. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνοι τους, οι εν λόγω παράγοντες εξηγούν έως και το 18% των αποτρέψιμων περιστατικών.
Στις προστατευτικές στρατηγικές συγκαταλέγονται η αυξημένη κατανάλωση φρούτων, το λευκό κρασί και η σαμπάνια, η θετική διάθεση, η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, το υγιές σωματικό βάρος και η υψηλότερη εκπαίδευση. Οι συγγραφείς του συνοδευτικού άρθρου, κ. Nicholas Grubic και Δρ. Dakota Gustafson από το Πανεπιστήμιο Queen’s στο Kingston του Καναδά σημείωσαν ότι «ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα είναι η καρδιοπροστατευτική επίδραση της σαμπάνιας και του λευκού κρασιού, γεγονός που αμφισβητεί την έως τώρα αντίληψη ότι μόνο το κόκκινο κρασί είναι ωφέλιμο».
Η αίσθηση κόπωσης ή λήθαργου, η έλλειψη ενθουσιασμού, η μοναξιά και η κατάθλιψη σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο. Η κοινωνική δραστηριότητα και η ψυχική ευεξία, αντίθετα, λειτουργούν προστατευτικά. «Η πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας μπορεί να είναι καθοριστική», δήλωσε ο καρδιολόγος Δρ. Bradley Serwer, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα.
Τέλος, ένα ακόμα παράδοξο εύρημα ήταν η αρνητική συσχέτιση μεταξύ χρήσης υπολογιστή και κινδύνου αιφνίδιου θανάτου. Ωστόσο, όπως διευκρινίζει η Δρ. Luo, «αυτό πιθανότατα αντανακλά διαφορές στο επάγγελμα ή το κοινωνικό υπόβαθρο και όχι κάποια προστατευτική δράση της οθόνης».
Μπορούμε να διασφαλίσουμε την πρόληψη;
Η μελέτη, αν και καινοτόμα, παρουσιάζει περιορισμούς. «Εξετάζει συσχετίσεις, όχι αιτιώδεις σχέσεις», σχολίασε ο Δρ. Serwer. Επιπλέον, δεν διαχωρίζει τους διαφορετικούς τύπους καρδιακής ανακοπής -ένα κρίσιμο στοιχείο για την κατανόηση των παθολογικών μηχανισμών. Η αιφνίδια καρδιακή ανακοπή δεν είναι ενιαία κατάσταση. Περιλαμβάνει μορφές όπως η κοιλιακή μαρμαρυγή (έντονα ασταθής καρδιακός ρυθμός) και η άσφυγμη ηλεκτρική δραστηριότητα, όπου η καρδιά δεν αντλεί αίμα παρά την ηλεκτρική λειτουργία.
Ωστόσο, οι κ. Grubic και η Δρ. Gustafson εξέφρασαν την ελπίδα ότι η μελέτη αυτή θα βοηθήσει τους γιατρούς να περάσουν σταδιακά από την αντίδραση στην πρόληψη. Όπως αναφέρουν, απαιτείται «πληθυσμιακή στρατηγική που να δίνει προτεραιότητα στην πρωτογενή πρόληψη». Παραδέχονται, βέβαια, ότι η εφαρμογή αυτής της μετάβασης είναι σύνθετη και απαιτεί συντονισμένη δράση σε επίπεδο συστημάτων υγείας.
Πηγή:ygeiamou.gr
